Gunnar Dal, minning

 

 Ég skrifaði þessa litlu minningargreinum um minn gamla og góða vin, Gunnar Dal. Hans minnast allir með hlýju. Ég vil líka benda á ágæta grein Bubba Morthens og tek undir allt sem hann segir þar.

Mikill öldungur er að velli lagður, Gunnar Dal rithöfundur, hugsuður og skáld er nú til moldar borinn 88 ára að aldri. Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast Gunnari þegar ég fór stöku sinnum að sækja „háborðið“ í Hressingarskálanum fyrir mörgum árum og laðaðist strax að honum, en það gerðu reyndar flestir. Þó vorum við Gunnar afar sjaldan sammála en því tók Gunnar ávallt vel enda naut hann þess að rökræða hina aðskiljanlegustu hluti jafnt annir hversdagsins sem hin dýpstu rök tilverunnar. Það sem mér fannst alltaf mest sláandi og einstakt í fari hans var hve vel hann hafði varðveitt barnið í sjálfum sér, spurnina, hinn opna huga hins sanna heimspekings, sem vill sjálfur leita sannleikans, en hirðir lítt um hátimbraðar, kenningar og opinbera hugmyndafræði eða þá hálærðu ábúð og yfirlæti, sem stundum gætir í „háskólasamfélaginu“ svokallaða. „Vatnsmýrarvitringarnir“ sem Gunnar nefndi svo voru honum lítt að skapi. Hann sagði oft, að „heimspekingur“ hefði í æsku hans fyrir norðan verið skammaryrði, svipað og við segjum nú „rugludallur“ og gaf lítið fyrir þá sem titluðu sig sem slíka í símaskránni eftir að hafa lært utan að hugsun og kenningar annarra manna án þess að leggja neitt til sjálfir. Slíka menn mætti kannski nefna „heimspekifræðinga“, en fáir einir verðskulduðu titilinn „heimspekingur“. Endurtekning á hugsun annarra manna er ekki heimspeki. Sjálfum hefur mér sýnst að sumar háskólagreinar, t.d. „hugmyndasögu“ mætti leggja alveg niður og nota í staðinn tiltölulega einfalt tölvuforrit (hver sagði hvað? um hvað?).

Gunnar var þó hámenntaður í heimspekifræðum en afstaða hans var samt fremur í anda hinna fornu grísku spekinga, sem komu að veröldinni ósnortinni af hugmyndafræði eða kenningum annarra. Þessi er afstaða barnsins og þannig var Gunnar alla tíð, ferskur og frumlegur. Fólk laðaðist að honum, ungir sem aldnir. Nemendur hans dáðu hann mikið enda var Gunnar gæddur þeirri sérgáfu að vera beinlínis fæddur kennari. Ég tel það hafa verið forréttindi að kynnast slíkum mannkostamanni, sem Gunnar var. Heimurinn er fátækari nú þegar hann er allur.

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 29.8.2011 kl. 04:00]

Öðlingur fremur en öldungur andans var hann Gunnar Dal.

Guð blessi minningu mæts manns, og ég samhryggist þér, Vilhjálmur.

(Verð að lesa þetta seinna, tíminn vondur!)

[Jón Ríkharðsson, 31.8.2011 kl. 13:02]

Ég er sammaál þér Vilhjálmur, Gunnar Dal var mikill andans jöfur. Því miður náði ég aldrei að kynnast honum, en margt gott hef ég lesið eftir hann.

Það má taka undir það, að heimurinn verði fátækari þegar miklir menn kveðja hann, en Gunnar var óspar á visku sína, þannig að við fáum að njóta speki hans um ókomna tíð og vonandi læra komandi kynslóðir að meta hann og skilja.

[Jón Valur Jensson, 1.9.2011 kl. 01:23]

Gunnar Dal gaf mér mikið, löngu áður en ég kynntist honum. Smárit hans um indverska og gríska heimspeki lá ég í ásamt öðru og hafði um margt gagn og ánægju af, þótt brautir mínar lægju síðan um ýmislegt í aðra átt. Hann var eljumaður sem rithöfundur, og margt í kveðskap hans mun lifa.