Færsluflokkur: Vísindi og fræði
Sunnudagur, 21. mars 2010
Gosið er brot á Kyoto- sáttmálanum
Gosið á Fimmvörðuhálsi hlýtur að setja stórnvöld, einkum umhverfisráðherra í gríðarlegan vanda. Kodíoxíðið, sem nú berst upp úr iðrum jarðar er nefnilega út úr öllu korti hvað varðar skuldbindingar Íslands samkvæmt Kyoto- bókuninni, örugglega miklu meira en allir bílar og tæki landsmanna framleiða í margar aldir. Flúormengunin er líka meiri en þúsund álver gætu framleitt í hundruðir ára. Engin heimild er til fyrir slíku. Raunar sýnist alltaf hafa gleymst að nefna allt það koldíoxíð sem streymir á hverjum degi upp úr hverasvæðum landsins allan sólarhringinn, þótt ekkert sé eldgosið. Þetta koldíoxíð er ósýnilegt og lyktarlaust og streymir víða upp úr jarðveginum sjálfum án þess nokkur veiti því minnstu athygli.
Nú eru góð ráð dýr. Einn möguleiki er þó fyrir hendi: Hér á landi eru tveir aðilar sem hafa getið sér gott orð fyrir að stöðva, a.m.k. tímabundið losun koldíoxíðs út í andrúmsloftið, nefnilega Ölgerðin Egill Skallagrímsson og verksmiðjan Vífilfell. Raunar er allt koldíoxíðið sem fer í íslenska gosdrykki ættað úr einni borholu, sem segir ýmislegt um það gífurlega magn sem streymir úr iðrum jarðar á hverjum degi. Til að Íslendingar geti staðið við skuldbindingar sínar samkvæmt Kyoto ætti að fá þessi tvö fyrirtæki til að setja kóktappa á öll eldfjöll á landinu. Einnig þarf að finna hentuga plastverksmiðju, sem getur framleitt nokkuð hundruð ferkílómetra af plastdúk til að leggja yfir öll hverasvæði landsins.
Að öðrum kosti má búast við refsiaðgerðum alþjóðasamfélagsins ef Kyoto bókuninni verður fylgt.
Vísindi og fræði | Breytt 30.3.2010 kl. 15:33 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (9)
Fimmtudagur, 3. desember 2009
Að flýta ísöldinni
Þetta er eldri útgáfa greinarinnar. Nýrri og betri útgáfu er að finna ofar á síðunni.http://vey.blog.is/blog/vey/entry/1349037/#comments
Ég man það vel, þegar ég var í Austurbæjarskólanum fyrir hálfri öld eða svo, löngu áður en hann varð fjölmenningarskóli, að mér og jafnöldrum mínum var sagt, að veður hér hefði verið miklu hlýrra fyrir landnám en það er nú. Ekki þyrfti annað en fara í næstu mógröf, þar sem stórir trjástofnar vitnuðu um miklu gróskuríkara Ísland en það sem við þekkjum. Ég man líka, þegar ég var skömmu síðar í gagnfræðaskólanum við Lindargötu, að okkur var bent á þá staðreynd, að fyrir örfáum árþúsundum, skömmu fyrir daga Forn- Egypta, var Sahara- eyðimörkin grasi gróin slétta, yfir að líta eins og þjóðgarðar Austur- Afríku eru í dag, jafnframt því að Ísland var jöklalaust að kalla. Þetta skýrði kennarinn svo, að uppgufun úr höfunum hefði verið meiri. Auk þess hafa allir lært, í síðasta lagi í eðlisfræði 9. bekkjar grunnskóla, að hlýtt loft tekur til sín margfalt meiri raka en kalt. Raki í gufuhvolfinu var því miklu meiri en nú og þar með úrkoman. Þetta voru þá þegar alkunnar staðreyndir og eru enn staðreyndir þótt þær virðist ekki lengur alkunnar.
Áður en lengra er haldið ættu menn fyrst að gera sér grein fyrir einu algeru undirstöðuatriði: Gróðurhúsaáhrif væru góð. Ef sú smávægilega endurhlýnun og uppsveifla í hitastigi, sem staðið hefur í megindráttum frá aldamótunum 1900 er eitthvað annað en ótalmargar aðrar upp- og niðursveiflur í hitastigi undanfarnar aldir og árþúsundir og heldur áfram, ólíkt öllum hinum, ber að fagna því. Ég undirstrika þetta vegna þess að flestallir, nánast allir sem fjalla um þessi mál ganga út frá því sem gefnu að afturhvarf til hins hlýja, raka loftslags fyrri alda og árþúsunda sé eitthvað voðalegt, sem skylt sé að berjast á móti. Þetta er alrangt. Endurhlýnun á að taka fagnandi. Raunar bendir margt til að uppsveiflunni sé nú að ljúka eins og öllum hinum, og við taki niðursveifla. Ekkert hefur hlýnað frá 1998 og hafísinn í ár er t.d. 23% meiri en hann var 2007.
Ég veit vel, að þegar menn lesa þetta munu þeir telja, að nú hafi ég endanlega farið úr límingunum. En svo er alls ekki. Mér er full alvara. Loftslagsvandinn er enginn vandi. Þvert á móti. Afturhvarf til hins hlýja, raka loftslags sem ríkti á fyrri hluta núverandi hlýskeiðs væri öllum til hagsbóta.
Ég hélt ekki að það væru nein sérstök tíðindi, að mesti óvinur alls sem lifir, er frost og kuldi. Þetta hljóta allir að vita. Skynlausar skepnur, fuglar, fiskar, skordýr, grös og jurtir vita þetta vel og leita því ávallt í hlýjuna. Umhverfisverndarsinnar vita þetta, þótt undarlegt megi virðast augljóslega ekki. Þeir, fjölmiðlamenn og flestir stjórnmálamenn, með Al Gore í fararbroddi hafa fengið þá flugu í höfuðið að hlýjan, vinur alls sem lifir, sé vond. Hin meinlokan er þó enn undarlegri, en hún er sú, að heimurinn muni farast, ef hlýnar eitthvað agnarlítið aftur, um kannski eina- tvær gráður á næstu hundrað árum, þannig að loftslag fari aftur að líkast því sem var t.d. á dögum Grikkja og Rómverja. Þá voru núverandi sandöldur Norður- Afríku grónar og helsta kornforðabúr veldisins. Allt Miðjarðarhafssvæðið var raunar grænna og grónara en nú og fornleifar sanna, að vínrækt var stunduð við Hadríanusar- múrinn á landamærum Skotlands. Eins og íslenskir jöklafræðingar vita voru íslenskir jöklar á þessum tíma miklu minni en nú, sumir lítið annað en snjóskaflar, sem sem sjá má á meðfylgjandi mynd. Hvað gerir það til þótt slík veðrátta komi aftur? Ég vil taka þetta skýrt fram vegna þess að bókstaflega allir sem um þetta mál fjalla ganga út frá því sem gefnu, að endurhlýnun og afturhvarf til hins hlýja og raka loftslags á dögum víkinga, Rómverja (hlýrra en hjá víkingum) eða Forn- Egypta (hlýrra en hjá Rómverjum) eða jafnvel afturhvarf til bórealsks tíma þegar flestallar eyðimerkur voru grónar og Ísland jöklalaust væri eitthvað vont. Svo er alls ekki. Þvert á móti. Þótt merkilegt megi virðast sýnast líka flestir, sem eins og ég blása á gróðurhúsakenningarnar telja, alveg eins og forsvarsmenn kenningarinnar, að slík endurhlýnun væri eitthvað sem beri að forðast og berjast á móti. Svo er alls ekki.
Þótt menn, eða að minnsta kosti Íslendingar, hljóti eins og ég hafa lært það, að veður var miklu hlýrra fyrr á öldum og árþúsundum virðast allir aðrir en ég búnir að gleyma því. Í mesta lagi er þess stundum getið, að veður hafi verið hlýrra á landnámsöld, sem er út af fyrir sig rétt, en þá hafði þó kólnað verulega frá dögum Grikkja og Rómverja þúsund árum fyrr. Veður á dögum Rómverja hafði aftur kólnað verulega frá dögum Forn- Egypta, sem aftur var kaldara en á hinu atlantíska eða heitasta skeiði bórealska tímans sem lauk fyrir eitthvað um 6000 árum, skömmu áður en elstu pýramídar Egypta fóru að rísa. Þá var hiti mun hærri en svörtustu spár tölvulíkanasmiða umhverfisverndarsinna gera ráð fyrir, 4-5 stigum hærri en nú. Þá var Ísland jöklalaust og Sahara algróin eins og aðrar eyðimerkur. Þetta eru allt beinharðar staðreyndir sem ég hef vitað um síðan í æsku og hélt til skamms tíma að væru alkunnar. Enginn virðist nú muna eftir þessu nema ég.
En lítum nú nánar á málin: Ég lærði eins og aðrir i í barna- gagnfræða- og menntaskóla að við lifum nú á ísöld, þótt hlýskeið sé. Í raun er loftslag nú afar kalt, sé miðað við jarðsöguna í heild, og raunar einnig á mælikvarða núverandi hlýskeiðs, sem er eitt af rúmlega 20 slíkum. Menn hljóta að vita, eins og ég, að mest alla milljarða ára sögu jarðarinnar hefur hiti verið allt frá tíu og stundum allt að 20 stigum hærri en nú og lítill, og oftast enginn ís við heimskautin. Mest alla jarðsögu Íslands, þ.e. á tertíertíma sem nær yfir fyrstu 15-20 milljón (ekki þúsund) árin þar til núverandi ísöld hófst, var loftslag og gróður hér svipaður og nú er í Norður- Kaliforníu, svo sem sjá má á surtarbrandslögum og steingervingum á Tjörnesi og víðar. Slíkt loftslag er Íslandi og jörðinni allri eðlilegt, ekki ísaldarkuldinn, sem nú ríkir, þrátt fyrir hlýskeið.
Núverandi hlýskeið ríkjandi ísaldar hófst með gífurlegu flóði fyrir eitthvað um tíu-tólf þúsund (ekki milljón) árum. Hiti hækkaði þá enn einu sinni skyndilega um tíu stig eða meira á norðurslóðum á minna en mannsaldri alveg án gróðurhúsaáhrifa af mannavöldum svo jökulskildirnir miklu bráðnuðu á örskömmum tíma.
Menn hafa, sem fyrr sagði fundið merki um 20 eða fleiri önnur slík hlýskeið á núverandi ísöld, sem staðið hefur frá upphafi kvartertímans í allt að þrjár milljónir (ekki þúsundir) af 4.500 milljón ára sögu jarðarinnar. Þau standa í fáeinar árþúsundir á um hundrað þúsund ára fresti og hafa sum augljóslega verið miklu hlýrri en það sem nú ríkir. Um ástæður hlýskeiðanna er ekkert vitað með vissu, en langtímasveiflur í geislun sólar eru alls ekki ólíkleg orsök. Breytingar á sporbaug jarðar geta varla skýrt svo skyndilegar og snöggar sveiflur. Fundist hafa merki um nokkrar aðrar stórar ísaldir á fyrri tímaskeiðum jarðsögunnar, en þær hafa verið tiltölulega stuttar sé miðað við ármilljarða heildarlengd hennar.
Hitastig á jörðinni fer sem fyrr sagði hægt kólnandi og þornandi. Þessi kólnun er ekki jöfn, en þótt hita- og rakakúrfan sé hlykkjótt, liggur hún afdráttarlaust niður á við, mönnunum og gjörvöllu lífríkinu til ómælanlegs tjóns. Stóru niðursveiflurnar í hitakúrfunni má kalla litlar ísaldir og hafa verið nokkrar. Þess á milli hlýnar aftur um skeið, en þrátt fyrir allar sveifur og sveiflur innan í sveiflum kólnar og þornar loftslagið hægt og sígandi. Allir kannast við síðustu litlu ísöld sem náði (gróflega) yfir tímabilið frá 1300-1900, en önnur slík, sem þó var miklu hlýrri, hefur lengi verið kunn. Hún hófst eitthvað upp úr 500 f. Kr. og náði inn á fyrstu aldir okkar tímatals. Þá lagðist byggð af í norður- Skandinavíu og gresjur Mið- Asíu skrælnuðu. Þetta hvort tveggja átti mikinn þátt í að hrinda af stað þjóðflutningunum miklu.
Fyrstu árþúsundin eftir flóðið mikla, sem markar upphaf núverandi hlýskeiðs var loftslag á norðurslóðum sem fyrr sagði miklu heitara en ofstækisfyllstu reiknimeistarar og spámenn heimsendafræðinga nútímans gera ráð fyrir í svörtustu tölvuspám sínum. Ísbirnir lifðu þó góðu lífi örlítið norðar en nú. Meginjöklar á Suðurskautslandinu og Grænlandi bráðnuðu ekki, þótt eitthvað kvarnaðist úr þeim, einkum Grænlandi, og meðalyfirborð sjávar, að frátöldu landrisi (sem var gríðarlegt á norðurslóðum þegar jökulfarginu létti) og landsigi var litlu hærra en nú. Allt þetta dæmi um yfirborð sjávar er raunar afar flókið, því landrisið sem síðar hefur orðið á norðurslóðum er geysimikið, ekki síst hér á Íslandi. Annars staðar, svo sem við Norðursjó, hefur orðið landsig. Við Miðjarðarhafið og sunnar, þar sem áhrifa frá jökulfarginu gætti ekki var yfirborð sjávar þó sáralítið hærra en nú. Um þetta eins og annað er best að nota raunverulegar sögulegar staðreyndir en gleyma tölvulíkönum. Vatnajökull og aðrir nýmyndaðir smájöklar á norður- og suðurhveli og það sem kvarnast úr Grænlandi dugir aðeins til fáeinna sentimetra eða í mesta lagi örfárra tuga sentimetra hækkunar sjávarborðs þótt allra svörtustu tölvuspár rættust og jörðin hyrfi til bórealska tímans og yrði aftur sem aldingarður. Ekkert bendir þó til að svo fari.
Á bóreölskum tíma var Ísland nánast paradís á jörðu í samanburði við það sem nú er, enginn Vatnajökull, aðeins fáeinir snjóskaflar á hæstu tindum og landið allt grænt og gróðri vafið. Hveitirækt hefði trúlega mátt stunda á Sprengisandi, jafnvel á Hveravöllum. Allt lífríkið tók við sér. Gífurleg landflæmi víða um heim, sem höfðu verið lítt byggileg vegna kulda eða þurrka, urðu nú aftur lífvænleg mönnum, dýrum og jurtum. Uppgufun úr höfunum jókst, og hið hlýja loft gat tekið til sín meiri raka en áður. Sahara- eyðimörkin varð grasi gróin og þéttbyggð mönnum og skepnum. Síðan kólnaði hægt og þornaði, svo byggðin færðist til strandar og í Nílardalinn. Þessi þróun tók langan tíma. Sinai- skaginn hefur þannig örugglega verið miklu grónari en nú þegar Móses var þar á ferð með fólk sitt í 40 ár fyrir um 3.500 árum, því um sama leyti sýna fornleifar að krókódílar og flóðhestar voru þá enn í nú löngu horfnum fljótum í Ahaggar og Tibesti- fjöllum langt inni í Sahara. Þessi kólnun og þornun náði hámarki um aldamótin 1900, en þá voru jöklar á Íslandi og annars staðar meiri en nokkru sinni frá því á jökulskeiði (ísöld sem fáfróðir kalla svo). Jafnframt því að Vatnajökull og aðrir smájöklar á norður- og suðurhveli hafa verið að myndast og skríða fram hafa eyðimerkur hvarvetna verið að stækka, uppgufun minnkar úr höfunum, og kalt loftið inniheldur minni raka en fyrr. Enn á tímum Rómverja voru borgir reistar í blómlegum landbúnaðarhéruðum Norður- Afríku, þar sem nú eru sandöldur einar. Þar sem áður voru kornakrar Mesópótamíu, eru nú eyðimerkur Íraks. Í Sádí- Arabíu, Íran og í Góbí og Taklamakan- eyðmörkum Vestur- Kína hafa fundist fjölmargar, nú nafnlausar og yfirgefnar borgir og þorp grafnar í sandinn, því með lækkandi hitastigi minnkar úrkoman og eyðimerkur skrælna. Þegar síðasta litla ísöld hófst fyrir alvöru um 1300 grófust þorp Anasazi- indíána í suðvesturríkjum Bandaríkjanna í sand og fóru í eyði.
Þessar staðreyndir og margar aðrar voru mér og jafnöldrum mínum kenndar fyrir löngu og ég hef vitað um þetta síðan ég var barn og unglingur. Ég hélt því í einfeldni minni að aðrir vissu þetta líka. Svo virðist ekki vera. Bókstaflega allir aðrir en ég virðast vera búnir að gleyma því sem þeir þó hljóta að hafa lært eins og ég, nefnilega að loftslag á jörðinni hefur verið að kólna og þorna í sveiflum og rykkjum í sex- sjö þúsund ár. Endurhlýnun væri öllum til góðs, mönnum, dýrum og jurtum.
Ég er hins vegar þannig gerður að ég trúi betur beinhörðum sögulegum staðreyndum en útreikningum tölvulíkanasmiða. Ef einhver trúir mér ekki er best að vitna í þann mikla umhverfisverndarsinna Hjörleif Guttormsson, en hann segir í Árbók Ferðafélagsins 1993 m.a.:
Á landnámsöld og fram eftir öldum voru jöklar hér sem annars
staðar á landinu langtum minni en nú er. Jökulhetta var á
Hnappafelli, eins og Öræfajökull var nefndur í öndverðu, og
skriðjöklar teygðu sig þar eitthvað niður eftir hlíðum. Vatnajökull
var til en langtum minni en síðar varð, hugsanlega að mestu skorinn
sundur í tvo eða þrjá jökulskildi, enda lengst af kallaður
Klofajökull. Meginskriðjöklarnir frá honum voru litlir í samanburði
við það sem síðar varð. Það sem við köllum einu nafni
Breiðamerkurjökul voru þrjár skriðjökultungur sem óvíst er
hvort náðu að renna saman neðan við Mávabyggðir en sú nafngift
náði þá einnig yfir Esjufjöll. Jökuljaðarinn hefur þá legið allt
að 15 kílómetrum innar en nú er en utan við var slétta sem verið
hafði sjávarbotn í ísaldarlokin. Drjúgur hluti þessarar miklu
sléttu hefur verið gróinn og skógivaxinn á köflum eins og múlarnir
beggja vegna og þar var víða allþykkur jarðvegur.
Hjörleifur talar hér um landnámsöld, en þá var samt miklu kaldara og jöklar meiri en verið hafði fyrr, t.d. á tímum Grikkja og Rómverja, sem sjá má á meðfylgjandi korti. (kortið má stækka með því að tvísmella á það). Enn fyrr voru jöklar enn minni og eyðimerkur hvarvetna á jörðinni enn grónari. Hvað gerir það til þótt aftur færi að hlýna?

Næsta litla ísöld verður örugglega kaldari en sú sem lauk um 1900. Núverandi hlýskeið er þegar orðið sæmilega langt og fyrr eða síðar skellur sjálf meginísöldin aftur yfir af fullum þunga og nýtt jökulskeið hefst. Hvenær það verður veit enginn. Hitt er víst, að jörðin stefnir óhjákvæmilega inn í nýtt jökulskeið eftir einhverjar aldir eða í mesta lagi fáeinar árþúsundir. Því miður eru engin merki um að ísöldinni miklu eða kvartertímanum, því afar kalda, en þó sveiflukennda tímaskeiði jarðsögunnar sem við lifum á sé að ljúka. Allt að þriggja kílómetra þykkur jökull mun fyrr eða síðar aftur leggjast þar yfir, sem ýmsar helstu borgir Vestur-Evrópu og Norður- Ameríku standa nú. Enn eru á lífi menn sem muna síðasta vetur litlu ísaldarinnar, frostaveturinn 1918. Slíkir vetur og aðrir enn verri voru algengir allt frá því á miðöldum og fram undir 1900 og það væri vissulega óskandi að þeir komi aldrei aftur. Því miður er líklegt að svo fari. Næsta litla ísöld verður sem fyrr sagði vafalaust enn kaldari en sú sem nú hefur gengið yfir um sinn. Þegar jökulskeiðið hefst svo fyrir alvöru verður ekkert eftir af byggingum og streði Íslendinga annað en fáeinar borholur og jarðgöng djúpt undir jöklinum. Þetta er engin barnaleg heimsendaspá, þetta hefur gerst 20 sinnum eða oftar á núverandi ísöld og mun alveg örugglega gerast aftur. Gróðurhúsaáhrifin, ef einhver eru, gætu hugsanlega hægt á þessari þróun eða stöðvað hana. Vonandi fer svo, en fátt bendir til þó til slíks.
Þrátt fyrir þær óumdeildu, óhrekjanlegu náttúrufræðilegu og sögulegu staðreyndir, sem ég hef bent á og auðvelt er að staðfesta lifir sú skrýtna bábilja góðu lífi í hugarheimi tölvulíkanasmiða, að eyðimerkur muni stækka og allt skrælna ef aftur hlýnar í veðri. Þótt ótrúlegt kunni að virðast er helsta takmark gróðurhúsamanna að flýta fyrir þessari þróun, þ.e. hægri kólnun og þornun jarðarinnar. Þeir vilja m.ö.o. flýta ísöldinni. Það er draumur þeirra og æðsta takmark. Ótrúlegt, en þó satt.
Raunar heyrist þetta litla orð aftur bókstaflega aldrei í heimsendaskýrslum reiknimeistaranna, sem hleyptu allri þessari undarlegu steypu af stokkunum.
En af hverju allur þessi ótti við hlýjuna? Mér sýnist ástæðan vera augljós: Ömurlegt ástand náttúrufræðikennslu austan hafs og vestan. Það er slæmt hér, en utanlands virðist ástandið enn miklu verra. Hinir erlendu fjölmiðlamenn, sem áttu upptökin að umræðunni um gróðurhúsaáhrifinog ráða henni, virðast almennt hafa verið tossar í skóla, og stjórnmálamennirnir, sem ákvarðanir taka, að mestu út frá skrifum fávísra æsifréttablaðamanna, sýnast hafa verið álíka grænir í flestum námsgreinum. Meira að segja íslenskir ráðamenn taka undir þetta undarlega tal um loftslagsvandann. Það er kannski hægt að fyrirgefa útlendingum, því náttúrufræðikennsla virðist í molum erlendis sem fyrr sagði, en Íslendingar ættu að vita meira. Ég get fullyrt, að það var ógerlegt að ná stúdentsprófi frá eina menntaskólanum í Reykjavík í minni tíð án þess að vita mest allt eða allt það sem að framan greinir. Hvers vegna tala þeir þá svona?
Strax í fornöld tala ýmsir höfundar um versnandi veðurfar og stækkun eyðimarka og menn, t.d. á Norðurlöndm hafa vitað öldum saman að gróður var áður miklu meiri og jöklar minni en nú. Þegar snemma á 19. öld var bent á, að trjálína í Skandinavíu hefur sums staðar lækkað um 700-900 metra frá því skógur óx hæst upp í fjöll. Það var svo um aldamótin 1900 sem þeir Blytt og Sernander gerðu í meginatriðum grein fyrir þeirri hægu kólnun og þornun sem staðið hefur frá bóreölskum tíma og enn er fylgt, en það voru einmitt þeir sem notuðu fyrst orðið bórealskur um hið afar raka og heita tímabil fyrst eftir flóðið mikla fyrir um 11.500 árum, þegar loftslag var heitara en ofstækisfyllstu gróðurhúsamenn gera ráð fyrir í svörtustu tölvuspám sínum og jörðin var einn aldingarður. Þetta og margt annað ættu alvöru, marktækir vísindamenn að vita, en margir þeirra gera það augljóslega ekki.
Íslenskir fjölmiðlamenn eru vissulega sekir um margt, en þeir eru ekki sekir um allt, og í þessu máli er þáttur þeirra aðallega að éta athugsemdalaust upp blaðrið úr fákænum erlendum starfsbræðrum sínum. En hvað með alla vísindamennina? Þáttur þeirra er merkilegur og undarlegur. Menn hafa nefnilega vitað afar lengi að tölvulíkön eru óþörf, aðeins þarf að rekja mannkynssöguna (ekki jarðsöguna) afturábak í fáeinar árþúsundir. Getur verið að þeir séu slíkir fagidíótar að þeir viti þetta ekki? Margt bendir til þess.
Erlendir stjórnmálamenn virðast hafa gripið blaður fjölmiðlamanna um þessi mál á lofti og síðan fengið vísindamenn sér til hjálpar. Þetta hefur síðan undið upp á sig. Allir vita, að lögfræðingur gefur það lögfræðiálit sem best hentar þeim sem borgar fyrir álitið. Eins og margir hafa bent á eru vísindamenn á stöðugum höttum eftir styrkjum, og undanfarin ár renna flestir og stærstu styrkirnir til þessara mála. Fjölmiðlamenn sem þiggja laun sín og þar með hús, bíl og sjálf fötin utan á sig beint úr vösum Baugs- forkólfanna ímynda sér margir að þeir séu óháðir, en eru það ekki. Svipað gildir um vísindamann sem þiggur laun sín frá t.d. Norðurskautsráðinu, Evrópusambandinu eða Sameinuðu þjóðunum. Þeir fá þær niðurstöður sem þeir vita að vinnuveitendur þeirra vilja helst sjá, og fara raunar síðan smám saman ósjálfrátt að trúa þeim sjálfir.
Talið um að vísindamenn séu sammála um þetta mál er hins vegar gamalt og alkunnugt áróðursbragð, sem gróðurhúsamenn beita mjög. Ef menn vilja geta þeir t.d. flett upp á Wikipedíu þar sem er langur listi yfir hámenntaða, virta vísindamenn í loftslagsmálum sem eins og ég blása gjörsamlega á koldíoxíð- gróðurhúsahjalið, en um þá er aldrei talað. Lygin er líka alltaf miklu skemmtilegri og meira spennandi en sannleikurinn. Vísindamaður á að leita sannleikans, hvert svo sem það kann að leiða. Jafnskjótt og hann gengur á mála hjá einhverjum hagsmuna- eða þrýstihópi fer hann að gerast málpípa og halda fram tilteknum málstað. Hann hættir þá að leita sannleikans og þar með að vera vísindamaður.
Mér hefur raunar sýnst í gegnum tíðina, að það sé erfitt, kannski alveg ómögulegt að halda fram nokkrum málstað, hversu góður sem hann kann að virðast, án þess að ljúga.
Reyndar eru margir þeirra svokölluðu vísindamanna sem hæst hafa um þessi mál gjarnan með próf í einhverri allt annarri fræðigrein. Yfirlýsingar dýrafræðings eða grasafræðings um veðurfræðileg efni eru álíka marktækar og t.d. yfirlýsingar tannlæknis um verkfræði eða jarðfræðings um stjörnufræði. Eitt af fjölmörgum dæmum um slíkt er háværasti talsmaður loftslagsdeildar NASA, James Hansen, sem er stjarneðlisfræðingur og hefur beitt þessari áður virtu stofnun í þágu allra ofstækisfyllstu gróðurhúsamanna, t.d. með fráleitum og beinlínis fölsuðum og röngum yfirlýsingum um að Suðurskautslandið sé að bráðna. Staðreyndin er, að þar er jökullinn að þykkna eins og hábunga Grænlandsjökuls, öfugt við gróðurhúsatalið.
En víkjum aðeins nánar að Suðurskautslandinu: Ég lærði harla fátt í gagnfræðaskólanum við Lindargötu, en man þó vel eftir kortabók sem ég notaði þar, enda alltaf verið áhugamaður um landafræði. Í þessari kortabók var að finna yfirlit yfir meðalhita sumar og vetur á Suðurskautslandinu, en slíkt hitakort geta menn nú nálgast á netinu. Þar munu menn sjá eins og ég sá fyrir hálfri öld, að nær alls staðar á Suðurskautslandinu er margra tuga stiga frost árið um kring og kemst aldrei nálægt frostmarki þannig að ís geti bráðnað, jafnvel yfir allra, allra heitasta árstímann. Meðal- hiti yfir árið á meginjökli Suðurskautslandsins er mínus 57 stig. Gróðurhúsamenn telja, að hækkun hita um 1- 4 stig muni leiða til bráðnunar Suðurskautslandsins. Mér hefur hins vegar alltaf skilist í fákænsku minni að ís þurfi fyrst að ná frostmarki áður en hann bráðnar. Menn telja raunar að á stórum hlutum Suðurskautslandsins hafi hiti aldrei náð frostmarki svo ís geti bráðnað síðan í lok tertíertíma fyrir um þrem milljónum ára, þótt sum hinna ýmsu hlýskeiða, sem síðan hafi komið hafi verið miklu hlýrri en það sem nú ríkir. Ís, sem er t.d. mínus 40 stig er nefnilega alveg jafn frosinn og ís sem er mínus 44 stig, eða það hélt ég. Jafnvel við strendurnar nær hitinnn sárasjaldan, og víðast aldrei frostmarki nema þá fáein augnablik yfir heitasta árstímann. Á þessu er þó ein undantekning: Út úr Suðurskautlandinu gengur langur og mjór skagi langt, langt í norður í átt að Suður- Ameríku. Allra, allra nyrst á þessum skaga eru fáeinir smájöklar, sem eru lengra frá suðurskauti en Ísland er frá norðurskauti. Norðuroddi skagans er raunar eini hluti meginlandsins þar sem ís getur yfirleitt bráðnað og þar eru meira að segja dæmi um rigningu á sumrin, sem annars er óþekkt með öllu á Suðurskautslandinu. Smájöklarnir þarna hafa verið að hopa dálítið og þar er komin skýringin á fréttum NASA og fleiri um bráðnun Suðurskautslandins. Þær fjalla allar um norðurodda þessa skaga, þótt það sé aldrei tekið fram. Þess er nánast aldrei getið, að hitastig á sjálfu meginlandinu hefur verið að lækka, ólíkt því sem er á norðurhveli og óumdeildar mælingar sýna, að sjálfur meginjökullinn er að þykkna. Skýringin virðist einföld. Í þeirri tímabundu uppsveiflu, sem ríkt hefur undanfarna áratugi hefur uppgufunin úr höfunum aukist og þar með úrkoman. Þessi aukna úrkoma skilar sér í nágrenni heimskautanna sem snjór, þannig að meginjöklar þykkna og skriðjöklar herða á sér, þótt kvarnist dálítið úr jöðrunum. Það sama er að gerast á Grænlandi. Hábunga Grænlandsjökuls hefur hækkað, jafnframt því að kvarnast úr jöklum við sjávarmál og snælínan hækkar.
Gróðurhúsamenn svífast einskis. T.d. hefur nýlega komið í ljós, að svonefnd hokkíkylfa um hlýnunina (Yamal- trjáhringjakúrfan), sem mjög hefur verið haldið á lofti ekki síst af Al Gore og IPCC. var vísvitandi fölsun, gerð með því að velja úr trén sem hentuðu málstaðnum en sleppa öðrum.
En víkjum nú aðeins að lofttegund lífsins, koldíoxíðinu voðalega. Það er, ásamt vatni, undirstaða alls lífs á jörðinni. Þegar jörðin var ung, fyrir um fjórum milljörðum ára, áður en lífs varð vart, virðist koldíoxíð hafa verið yfir 20% gufuhvolfsins. Það hefur streymt úr iðrum jarðar æ síðan og ef lífsins nyti ekki við væri það nú örugglega meginuppistaða gufuhvolfsins eins og á systurplánetu jarðar, Venusi. En á Venusi er ekki fljótandi vatn, svo líf getur ekki þrifist. Hér hefur koldíoxíðið, ásamt vatni og með því að tengjast ýmsum frumefnum myndað þær gífurlega flóknu keðjur kolvetnissambanda sem eru lífið sjálft. Það er fráleitt og beinlínis fáránlegt að tala um þessa undirstöðulofttegund í gufuhvolfinu frá upphafi og byggingarefni sjálfs lífsins sem mengun, eins og gróðurhúsamenn gera í ofstæki sínu og heimsku. Réttara væri að tala um óbundið súrefni og hið þrígilda afbrigði þess, ósón, sem mengun, því óbundið súrefni er ekki upprunalegt í gufuhvolfinu heldur úrgangsefni frá jurtalífinu sem dýrin (og maðurinn) nýta sér. Þessi saur jurtanna myndar nú 20,9% gufuhvolfsins en koldíoxíðið, sjálf undirstaða lífsins, er nú einungis orðið 0.038%. Það hallar með öðrum orðum mjög á koldíoxíðið í þessari hringrás. Jurtirnar gleypa jafn óðum allt það koldíoxíð sem þær fá, en dýralífið nær engan veginn að torga öllu súrefninu sem þær gefa frá sér. Jurtirnar, ekki aðeins á þurrlendi, heldur einnig og enn frekar í höfum og vötnum þurfa gífurlegt magn koldíoxíðs til að viðhalda sér og lífinu á jörðinni. Án jurtanna og koldíoxíðs mundu öll dýr deyja og allt líf hverfa.
Á sama hátt og aldrei er talað um endurhlýnun heldur aðeins hlýnun er ávallt talað um koldíoxíð- mengun, aldrei nokkurn tímann eins og rétt er, um hringrás. Og sú staðreynd heyrist aldrei nefnd að þessi lofttegund lífsins streymir úr iðrum jarðar allan sólarhringinn alla daga ársins ofansjávar og neðan og raunar ekki síst hér á Íslandi. Þetta nær hámarki í eldgosum, en þótt ekkert sé eldgosið streymir koldíoxíð upp frá jarðhitasvæðum jarðar allan ársins hring, ekki aðeins ofansjávar, heldur jafnvel enn frekar á Atlantshafshryggnum og öðrum slíkum eldvirkum neðansjávarhryggjum, sem ná tugþúsundir kílómetra allt umhverfis jörðina. Án þessa uppstreymis nýs koldíoxíðs mundi jurtalífið stórlega dragast saman, því það sem kemur frá mönnum og dýrum dugar engan veginn til. Jurtirnar eru gráðugar í koldíoxíð.
Hér kemur að dálítið merkilegu atriði: Enginn veit, eða getur vitað hve mikið náttúrulegt uppstreymi koldíoxíðs er. Mæling á uppstreymi lofttegunda úr jörðu er gífurlegum erfiðleikum bundin sem m.a. má sá á því að nýlega var tveimur aðilum falið að mæla uppstreymi brennisteinsvetnis frá Hellisheiðarvirkjun. Annar aðilinn sagði uppstreymið vera 5000 rúmmetra á sólarhring, hinn sagði það vera 80.000 rúmmetra. Hver sá vísindamaður, sem gefur frá sér áætlanir og yfirlýsingar um uppstreymi koldíoxíðs úr eldfjöllum og hverasvæðum ofansjávar og neðan allt umhverfis jörðina fer aðeins með getgátur gjörsamlega út í loftið og verður sjálfum sér og vísindunum til minnkunar. Enginn veit þetta og enginn getur mælt þetta. Það eina sem er öruggt er, að magnið er gríðarlegt. En af hverju er ekki settur kolefniskvóti á hverasvæði og eldfjöll Íslendinga? Ástæðan virðist harla einföld: Menn virðast almennt alls ekki vita um þetta uppstreymi, sem er þó lykilatriði í koldíoxíðhringrásinni. Kyoto- menn nefna það aldrei. Sömuleiðis er aldrei talað um það gífurlega magn koldíoxíðs, sem kemur frá sveppagróðri í höfum, í landi og í lofti. Þessir sveppir eru langflestir ósýnilegir, en framleiða allir koldíoxíð án þess að nokkur taki eftir því nema þá sem loftbólum í brauði eða ostum eða þegar freyðir í ölglasi.
Annað undirstöðuatriði í þessari hringrás er upptaka jurtanna á koldíoxíði. Um hana gildir í meginatriðum það sama og áður var sagt um náttúrulegt uppstreymi: Enginn veit þetta og enginn getur mælt þetta. Nýlega kom yfirlýsing frá hópi vísindamanna sem sagði að upptaka Amazon- frumskógarins á koldíoxíði væri helmingi meiri en áður var talið. Sú yfirlýsing sýnir fyrst og fremst í hvers konar villu og svima menn vaða hér. Þeir vita ekki hvort þeir eru að koma eða fara. Auk þess er oft látið eins og Amazon sé upphaf og endir allrar koldíoxíð- upptöku. Það er fásinna. Hvert einasta grasstrá og þörungur hér á Íslandi og annars staðar í sjó og á landi étur koldíoxíð. Þótt Amazon- svæðið sé stórt er það aðeins lítið brot í því gífurlega stóra dæmi.,
Hlutfall koldíoxíðs sýnist vissulega hafa aukist dálítið. Það virðist hafa verið um 0.029% fyrir iðnbyltingu , en er nú, sem fyrr sagði um 0.038% gufuhvolfsins, hugsanlega fyrir tilverknað mannanna, sem hafi tímabundið framleitt meira en jurtirnar hafa undan að torga. En hvað gerir það til þótt koldíoxíð aukist? Hvað er vandamálið? Jafnvel þótt aukið koldíoxíð stuðli að endurhlýnun jarðarinnar (sem fátt bendir til að það geri að neinu marki) væri slík endurhlýnun hið besta mál, ekki aðeins fyrir mannkynið, heldur einnig og ekki síður fyrir öll dýr og jurtir, fugla og fiska og allt sem þrífst á jörðinni. Ef um einhvers konar endurhlýnun til lengri tíma er að ræða ber að fagna því og beinlínis auka koldíoxíð- mengunina. Það mundi þó því miður afar litlu breyta, því koldíoxíð er aðeins talið ábyrgt fyrir 3-5% af gróðurhúsaáhrifum, kannski minna. Vatsgufa orsakar um 90% allra gróðurhúsaáhrifa og metan og fleiri lofttegundir mest af þvi sem eftir er.
Það kann að koma einhverjum á óvart sem les þessar línur, að ég er hlynntur verndun náttúrunnar og var það löngu áður en slíkt komst í tísku. Ég las bækur Rachel Carson í æsku og hafði, og hef að vissu marki enn áhyggjur af mengun. Ég er hér að tala um raunverulega mengun, ekki koldíoxíð. Frá bílum kemur t.d. kolmónoxíð og ósón, sem er ertandi og eitrað og einnig fíngert sót, auk ryks. Ýmis sápuefni, áburður og fleira sem kemur frá efnaiðnaði svo og lyf, sem fara í gegnum líkamann og út í skolpræsakerfið geta líka valdið skaða. Þetta og margt annað er raunveruleg mengun sem berjast á gegn.
En umræðan um mengun hefur því miður lengi verið að mestu í höndum fávísra (yfirleitt vinstri sinnaðra) öfgamanna.
Þegar talað er um loftmengun, koldíoxíð og áhrif mannanna á gufuhvolfið ættu menn líka fyrst að gera sér grein fyrir stærð þess. Það hefur engin eiginleg ytri mörk, en um þrír fjórðu þess eru í veðrahvolfinu, sem er nokkurn veginn sá hluti gufuhvolfsins sem er fyrir neðan flugvélina þegar flogið er milli landa. Þegar menn horfa út um glugga flugvélarinnar ættu þeir að gera sér grein fyrir því hvílíkar ógnarstærðir hér er um að ræða, en gufuhvolfið er ekki aðeins yfir helstu flugleiðum heldur einnig byggðum og óbyggðum, eyðimörkum, heimskautum og úthöfum. Menn ættu líka að hafa í huga, þegar talið berst að mengun að um þrír fjórðu hlutar jarðar (72%) eru þaktir úthafi þar sem mengun er engin að heita má. Aðeins rúmur fjórðungur er land. En ekki nóg með það: Um helmingur mannkyns býr á um 5% þessa lands og um 80% býr á um 20% þurrlendisins. Aðeins um 20% mannkyns byggir um 80% þurrlendis jarðar, sem þó er, sem fyrr sagði aðeins rétt rúmur fjórðungur yfirborðsins. Jafnvel innan landamæra helstu mengunarlandanna svo sem Bandaríkjanna, Rússlands og Kína er að finna gífurleg landflæmi, þar sem byggð, og þar með mengun, er lítil sem engin.
Flestöll loftmengun er þyngri en andrúmsloftið og fellur því til jarðar nálægt upptökum. Hún er því ávallt staðbundin að meira eða minna leyti, en að sjálfsögðu á að berjast á móti henni. Undistöðulofttegund lífsins, koldíoxíð, er hins vegar ekki mengun og getur ekki verið það.
Olíusóunin hefur líka verið gífurleg, því olía hefur lengi verið alllt of ódýr. Óskaplegt magn hefur farið og fer til húshitunar og raforkuframleiðslu, sem vel má leysa með öðrum hætti. Sparneytnir bílar eru líka hið besta mál, ekki vegna koldíoxíðs, heldur vegna þess að sparnarður er einfaldlega heilbrigð skynsemi. Þegar olía verður smám saman dýrari munu aðrar leiðir verða samkeppnisfærari. Gífurlegt magn olíu er enn í jörðu auk kola, sem hæglega má breyta í prýðilega olíu. Kjarnorku ætti líka að nýta miklu meira en gert er. En markaðurinn mun ráða fram úr þessu. Menn eiga hins vegar alveg að hætta að hafa áhyggjur af koldíoxíði. Það er ekki mengun.
Ég hef áður likt vinstrimennskunni við sjálfs- ónæmissjúkdóm á þjóðfélögum Vesturlanda, svipað og gigt eða eyðni og geri það enn. Þetta fólk tekur alltaf og ósjálfrátt upp hvern þann málstað sem er Vesturlöndum í óhag og styður leynt og ljóst ytri óvini þeirra, hverju nafni sem þeir nefnast, þó ávallt með mannúð og manngæsku, lýðræði og mannréttindi á vörum. Vinstra fólk er líka á stöðugum höttum eftir góðum málstað til að styðja, en af því að þetta eru jú vinstri menn þarf ávallt að segja þeim hvaða málstaður sé góður. Þeir hafa að sjálfsögðu tekið gróðurhúsa- steypuna upp á sína arma. Hér gefst þeim gullið tækifæri til að berja sér á brjóst, fordæma og vandlætast yfir vonsku Vesturlandabúa. Í þessu, eins og svo mörgu öðru, svo sem í pólitískri rétthugsun hafa þeir raunar fengið all marga kjána í fylgd með sér sem ímynda sér að þeir séu eitthvað annað en vinstri menn, en fólkið, sem gekk, ýmist leynt eða alveg ljóst erinda alræðis og gúlags í kalda stríðinu stendur hvarvetna fremst í flokki í þessu máli.
Heimsendafræði (eskatólógía á lærðra manna máli) var eitt höfuðviðfangsefni miðaldaguðfræðinga. Töldu hinir lærðustu menn miðalda einsýnt, að syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska mundi fljótlega kalla yfir þá eld og brennistein, pestir og kýli uns mannkynið tortímdist með öllu fyrir sakir vonsku sinnar, synda og almennrar fúlmennsku. Eskatólógum tókst þó aldrei að dagsetja heimsendi almennilega, hann dróst von út viti og er ekki kominn enn. Minnir þetta afar mikið á málflutning þeirra, sem grænastir eru og vitlausastir í umræðunni nú til dags, en vinstri menn samtímans eiga fjölmargt sameiginlegt með hálærðum vandlæturum miðalda. Auk þess er það varla tilviljun að heimsendaumræðan hófst í alvöru skömmu fyrir síðustu alda- og árþúsundamót.
Fárið, sem núna steðjar að var að sögn þessa fólks upphaflega í tvennu lagi, auk tvö þúsund vandans. Í fyrsta lagi hefði syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska valdið alveg voðalegri mengun, sem hafi gert gat á ósónlagið, þó ekki á norðurhveli þar sem flestallt fólkið býr, heldur í óbyggðum hinum megin á hnettinum. Þeir, sem ekki brynnu lifandi slyppu þó ekki, heldur drukknuðu. Það væri nefnilega að hlýna í veðrinu af völdum títtnefnds syndugs lífernis mannfólksins. Mundi því ísinn bráðna, en hann er nánast allur í fyrrnefndum óbyggðum hinum megin á hnettinum. Hafið muni síðan flæða yfir löndin og lýðurinn, sem ekki brann drukkna í skrælnuðum eyðimörkunum. Ég mun ekki hér fjalla um ósóngatið. Um það skrifaði ég í Moggann 1999 grein, Úðabrúsar Eldlendinga sem nú er að finna á vefsíðu minni (vey.blog.is). Ég læt nægja hér að benda á að ósóngatið hvarf tveim árum eftir að ég skrifaði greinina, en kom svo aftur og nú er alveg orðið ljóst að þetta er náttúrufyrirbæri, sem trúlega hefur verið til staðar frá upphafi kvartertíma. Umræðan um gatið hefur líka alveg þagnað. Allir virðast sömuleiðis hafa gleymt tvöþúsund vandanum nema tölvuframleiðendur, tölvufræðingar og tölvusölumenn. Þeir eru enn að telja peninga. Eins mun fara um koldíoxíð- og gróðurhúsa- umræðuna þegar aftur fer að kólna, en raunar virðist kólnun þegar hafin. Spámennirnir munu aftur skríða inn í hýði sín.
Að lokum:
Nú veit ég vel, að margir munu telja að ég taki hér stórt upp í mig, þegar ég bendi á alkunnar náttúrufræðilegar og sögulegar staðreyndir gegn hálærðum útreikningum og ofurflóknum tölvulíkönum hinna ábúðarmestu og lærðustu vísindamanna. Það er út af fyrir sig rétt að ég er ekki vísindamaður þó ég hafi fyrir meira en mannsaldri tekið stúdentspróf frá latínuskóla þar sem allir gengu með bindi og kennarar voru þéraðir. Það kann ekki að þykja merkilegur grundvöllur til að taka þátt í þessari umræðu. Raunar hafa fjöldamargir samtímamenn mínir gengið í gegnum sömu skóla og hafa lært það sama og ég. Margir hafa trúlega tekið hærri próf en ég, sem aldrei var neitt sérstakt námsljós, þótt ég hafi alltaf verið nokkuð góður í náttúrufræði, landafræði og sögu. Þeir hljóta því að vita eins og ég, að tölvulíkön eru óþörf og út í hött því hér er aðeins um endurhlýnun ekki hlýnun að ræða og þeir vita líka, að jörðin var öll miklu grónari þegar loftslag var hlýrra. Þeir þegja þó um þessa vitneskju sína sem mér finnst skrýtið. Þvert á móti tala þeir sumir hverjir, ekki síst forseti vor, með áhyggjusvip og einhvers konar djúpum, harmrænum undirtóni meinlegra örlaga um loftslagsvandann og ógnina sem yfir jarðarbúum vofi ef hlýnar eitthvað smávegis aftur (sem ekkert bendir þó til að verði til lengri tíma).
Ég dreg ekki dul á að ég tel að Íslendingar ættu þegar í stað að segja sig frá Kyoto- ruglinu. Fulltrúar Íslendinga á alþjóðavettvangi ættu líka að nýta sér menntun sína, því útlendingar vita greinilega fæstir það sem íslenskir embættismenn hljóta að hafa lært eins og ég. Íslenskir fulltrúar ættu að krefjast þess að hætt verði að tala um hlýnun, heldur ávallt endurhlýnun þegar fjallað er um þessi mál, svo og að orðinu aftur verði skotið inn hvarvetna sem við á.
Þegar þeir eigast við skilmingameistarinn með korða sinn, og þursinn með kylfu sína, er það ávallt sá með kylfuna, sem sigrar. Meistarinn með alla sína þekkingu á hinum ýmsustu fettum og brettum, stöðum og sporum skilmingamanna á ekki séns gegn kylfumanni, sem ekki tekur hið minnsta mark á reglunum og rotar hann. Sumar kenningar eru þess eðlis, að þær verðskulda enga umræðu. Þær eru tóm endaleysa í sjálfum grundvelli sínum. Svo var t.d. um gyðinga- steypu vísindamanna nasista og svo er einnig um marxismann. Það er út í hött, ef ekki beinlínis mannskemmandi að rökræða við þungbúna, hálærða, sannfærða marxista, nýaldarsinna, stjörnuspámenn eða aðra sem aðhyllast kenningar sem í sjálfum grundvelli sínum eru tóm vitleysa. Á slíkar kenningar, eins og á gróðurhúsasteypuna á að beita kylfunni. Blása á ruglið.
Gróðurhúsamenn, Sameinuðu þjóðirnar, þeir vísindamenn sem lögðu nafn sitt við IPCC og ekki síst stjórnmálamenn, hyggjast nú safnast saman í Kaupmannahöfn til að bjarga jörðinni. Raunverulegur tilgangur þeirra er að þenja út eigin völd, leggja á nýja skatta og allra helst leggja drög að einhvers konar alheimsstjórn þar sem þeir sjálfir hafi völdin. Um þessa samkundu er best að hafa orð Ólafs pá í Laxdælu: Það vil eg að þeir ráði sem hyggnari eru. Því verr þykir mér sem oss muni duga heimskra manna brögð er þeir koma fleiri saman.
H.C. Andersen misskildi almenning gjörsamlega þegar hann segir að fólkið hafi farið lúpulegt heim eftir að barnið hrópaði. Þetta er rangt. Fólkið hefði ráðist að barninu, skammað það og svívirt. Síðan hefði drengurinn hlaupið grátandi og rasskelltur heim meðan fólkið hélt áfram að hylla keisarann berrassaða.
Þannig var a.m.k. um okkur sem reyndum að benda fólki á í kalda stríðinu, hvers kyns föt það voru sem skraddararnir Marx og Lenín höfðu saumað á keisarana í Kreml. Það kostaði einungis fasistastimpil. Ástandið nú er ekki ósvipað. Það stríðir gegn pólitískri rétthugsun að malda í móinn gegn gróðurhúsablaðri umhverfisverndarsinna og er raunar álíka viðsjárvert og að hallmæla konum, hommum, svertingjum, dvergum, feitu fólki eða öðrum, sem eiga undir högg að sækja í lífsbaráttunni. En í þessu máli eins og þá mun tíminn leiða í ljós hver hefur á réttu að standa.
Ísland úr Kyoto!
Eftirmáli, sem ekki er í Þjóðmálum:
Ég hef áður sagt, að vinstri menn hafa alltaf rangt fyrir sér. Alltaf. Ekki aðeins það. Taki þeir einhvern málstað upp á sína arma má bóka með vissu, að sá málstaður er rangur, en allt þetta mál er nýasta dæmið. Allt þetta mál er ofboðslegt og yfirgengilegt. Það er engin tilviljun að gamlir vinir Stalíns og annarra böðla kommúnista hafa tekið þessu blaðri fagnandi. Þarna sjá þeir möguleika á að fordæma og vandlætast yfir vonsku Vesturlandabúa og grafa undan þeim og hagsmunum þeirra. Þeir trúa því m.a. að meint aukning koldíoxíðs í 0.038% gufuhvolfsins muni stefna jörðinni og mannkyninu í glötun. Því er haldið fram, að það hafi verið 0.028% fyrir iðnbyltingu, og þessi fáránlega litla aukning sé nú einhvers konar "ógn" við allt líf á jörðinni. Um þetta snýst málið. Ótrúlegt, en satt. Mér bókstaflega sundlar og svelgist á þegar talið berst að þessari steypu.
(Raunar er ég alls ekki viss um að tölur um koldíoxíð fyrir iðnbyltingu séu fyllilega áreiðanlegar).
Ísland úr Kyoto!
Vísindi og fræði | Breytt 23.1.2014 kl. 16:08 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (21)
Þriðjudagur, 23. júní 2009
Ei veldur sá, sem varar
Á þessu ári er minnst í Vestmannaeyjum atburðar, sem gert hefur þær frægar um allan heim. Ekki skilja allir hve litlu munaði að úr yrði hryllileg martröð. Fyrir tuttugu árum hefðu getað orðið þarna mestu voðaatburðir sem dunið hafa yfír þessa þjóð frá upphafi byggðar í landinu.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að mjög víða á íslandi, aðallega á suðvestur- og norðausturhlutum landsins, háttar svo til að byggð er í nágrenni eldstöðva. Þannig er öll byggð á Suðurnesjum, og einnig sjálf Reykjavík, í mismikilli fjarlægð frá sprungum sem vitað er að gosið hafa á sögulegum tímum eða a.m.k. ekki löngu fyrir landnámsöld. Fram hjá slíku er ekki hægt að komast, ef byggð á að haldast í landinu. Einn staður hefur þó algera sérstöðu, ekki aðeins á Íslandi, heldur trúlega í öllum heiminum. Þar er einn af fjölmennustu kaupstöðum landsins ekki aðeins byggður í nágrenni við virka eldstöð, sem gaus fyrir fáum árum og getur gosið aftur hvenær sem er, heldur beinlínis ofan á henni. Á þessu tvennu er reginmunur.
Í mjög grófum dráttum er Heimaey eldfjall á hafsbotni, miðdepill mikils, ungs eldstöðvaklasa undan suðurströnd landsins. Myndar Heimaey ásamt nálægum minni eldfjöllum á sjávarbotni (eyjum) hæstu tinda klasans. Undanfarnar árþúsundir hafa ýmsar sprungur á Heimaey gosið öflugum gosum, sem fjöll hafa myndast af. Meðal þeirra er t.d. Heimaklettur (sem er ekki ólíkur Eldfelli, en nokkuð sorfinn af brimi), Stórhöfði o.fl. Öll fjöll á Heimaey eru mynduð á svipaðan hátt: Sprungur opnast og mynda fjöll, sem eru nú mismikið veðruð af sjávargangi. Stundum rennur einnig hraun. Þannig hækkar Heimaey úr sjó smátt og smátt. Yngst hinna eldri fjalla er Helgafell, en Eldfell myndaðist eftir langt goshlé sem einskonar afleggjari frá því. Þessi fjöll eru þó nánast sem þúfur á baki hinnar eiginlegu eldstöðvar, sem er Heimaey öll. í kvosinni milli þriggja slíkra þúfna stendur Vestmannaeyjakaupstaður.
Í Árnesog Rangárvallasýslum, og reyndar víðar, hafa menn oft orðið fyrir skakkaföllum af völdum Heklu. Að búa í grennd fjallsins felur í sér nokkra hættu og engum dettur í hug þar um slóðir að byggja sér íbúðarhús, hvað þá heilan kaupstað, á sjálfum Heklutindi. Einmitt þetta hefur þó verið að gerast ofan á annarri stórri og virkri eldstöð í grenndinni í tuttugu ár og enginn sér neitt athugavert við það.
Vestmannaeyjar höfðu haft hægt um sig í þúsundir ára og er það og ekki síður hitt, að fyrir einhverja Guðs mildi varð ekki mannskaði 23. janúar 1973 er vafalaust höfuðskýring þessa andvaraleysis. Með Surtseyjargosinu, og svo Heimaeyjargosinu varð þessi mikla eldstöð hins vegar virk á ný. Enginn jarðvísindamaður treystir sér nú til eða reynir að hafna þeim möguleika að þarna kunni að gjósa aftur innan fárra ára eða áratuga. Margir þeirra segja raunar án þess að geta byggðar í eyjunum, eins og það sé aukaatriði í málinu að eldvirknin, sem lengi hefur verið í Kötlu, hafi nú flutt sig um set til Vestmannaeyja. Er þögn þeirra um uppbygginguna í Heimaey undarleg, ekki síst vegna þess að einna flest gos í Vestmannaeyjaklasanum hafa einmitt orðið í Heimaey, enda er hún af þeim sökum langstærst. Þó munu einhverjir þeirra hafa varað við þessu skömmu eftir gos, en ekki var hlustað.
Þrátt fyrir framkvæmdagleðina, sem hefur verið svo einkennandi fyrir þjóðina síðustu öldina eða svo, kemur stundum upp einhvers konar minnimáttarkennd gagnvart tilteknum verkefnum, sem voru fyrri kynslóðum ofvaxin. Þannig þótti um langa hríð óhugsandi að brúa Ölfusá eða Þjórsá, leggja veg yfír Skeiðarársand eða leggja vegi eða byggja brýr yfirleitt. Forfeðurnir höfðu ekki treyst sér til þess. Þetta væri alltof dýrt. Enn eimir eftir af þessu þegar malbikun vega ber á góma, þótt hæglega mætti teppaleggja nánast hvern einasta vegarspotta á landinu fyrir andvirði örfárra af þeim skuttogurum, mjólkurbúum, fiskeldisstöðvum, loðnubræðslum, frystihúsum eða loðdýrabúum, sem byggð hafa verið að óþörfu og eru nú minna en einskis virði. Eitt þessara mála er höfn við Dyrhólaey. Það þykir svo dýrt. Vestan Dyrhólaeyjar má vel gera ágæta höfn með minni tilkostnaði en margir halda, en frá þeirri höfn mætti sækja öll helstu mið Vestmannaeyjabáta, allt austan frá Ingólfshöfða vestur fyrir Þorlákshöfn. Slík höfn kæmi ekki aðeins Vestmanneyingum og öðrum íbúum Suðurlandskjördæmis til góða, heldur mundi hún skapa tímamót í samgöngu-, byggða- og atvinnusögu landsins alls. Þessa dagana er mjög rætt um að auka framkvæmdir, ekki síst í vega- og samgöngumálum m.a. vegna vaxandi atvinnuleysis. Fé það sem nýlega hefur verið varið til bygginga þeirra ágætra sem vondir menn nefna stundum Borgarbragga" og Stórubólu" hefði dugað til að hrinda framkvæmdum vel af stað, svo ekki séu taldir þeir fjármunir sem fyrrum menntamálaráðherra setti í endurbyggingu Þjóðleikhússins, sem var að mestu óþörf. Öfugt við þessar byggingar og fjöldamargar aðrar mundi slík hafnargerð skila öllu þjóðarbúinu geysimklum arði, því höfn á þessum stað hlýtur að verða einhver besta fjárfesting sem landsmenn hafa ráðist í áratugum saman.
En víkjum aftur að eldgosum. Dyrhólaey er vissulega í nágrenni Mýrdalsjökuls, sem iðulega hefur gosið, ekki síst í Kötlu. Þó munu þess vart dæmi að jökulhlaup hafi gengið yfir Mýrdal vestan Dyrhólaeyjar. Vert er að benda á að þótt hraunflóð og jökulhlaup séu miklar náttúruhamfarir, er hægt að forðast þau, sé landrými nægt og viðvörun gefin. Allt öðru máli gegnir í Heimaey. Þar er sá möguleiki raunverulega fyrir hendi, eins og sannaðist 1973, að jörðin bókstaflega opnist undir fótum manna, spýjandi eldi og eimyrju. Hvert á þá að flýja? Það mætti halda, að einhverjir hefðu þurft að farast í eldinum þegar sprungan opnaðist 23. janúar 1973 til þess að Vestmanneyingar og aðrir skildu, hvílík dauðans alvara hér er á ferðum. Þá hefði verið farið varlegar í að flytja aftur heim. Skynsamlegast væri að yfirgefa eyjuna alfarið. Annar kostur væri að sjúklingar, börn og gamalmenni flyttu til meginlandsins, en enn væri þarna verstöð þar sem starfaði fullfrískt fólk á besta aldri, tilbúið til að hlaupa í bátana jafnskjótt og sírenur væru þeyttar til marks um gosóróa undir eyjunni. Ég verð að játa að ég er ekki bjartsýnn á að á þetta verði hlustað fremur en Kassöndru hina grísku til forna. Engir Íslendingar eru jafn bundnir heimahögum sínum og Vestmanneyingar. Þeir hafa skapað sína eigin menningu og barist við náttúruöflin og sigrað frá upphafi Íslandsbyggðar. Þeir sigruðu meira að segja jarðeldinn 1973, og halda kannski sumir að þeir geti það aftur. En jafnvel þeir geta ekki ráðið því hvar jarðskorpunni þóknast að rifna. 1973 var það austan Helgafells. Næst gæti hún opnast annars staðar, kannski vestan Helgafells. Þá duga engin mannalæti.
Það er ekki ætlun mín með þessari grein að hræða fólk og skelfa, öllu heldur er ég að reyna að koma viti fyrir það. Sjálfur er ég dálítið tengdur Vestmannaeyjum og þykir vænt um eyjarnar og íbúa þeirra. Einhver verður að taka blað frá munni um þetta mál. Kannski eru líkurnar á gosi litlar, vonandi engar. Hver veit það? Eitt er þó alveg víst: Áhættan er allt of mikil. Of mikið er í húfi. Það er til of mikils ætlast að reikna með, að kraftaverkið frá janúar 1973 endurtaki sig.
Vísindi og fræði | Breytt 30.3.2010 kl. 15:36 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
Laugardagur, 15. desember 2007
Jökullinn kemur
Ég sendi þessa grein inn á Moggann undir fyrirsögninni "Er heimurinn að verða geggjaður?" hinn 21. nóvember s.l., en breytti fyrirsögninni og gerði smávægilegar breytingar á texta. Hún kemur núna í sunnudagsblaðinu, nokkuð seint, því ráðstefnu fáráðlinganna á Bali er lokið. Þó ég sé enginn sérstakur aðdáandi Bush forseta, er það vafalaust hans mesta afrek að koma í veg fyrir að grautarhausinn Al Gore yrði forseti.
Það sem oftast vantar í alla þessa umræðu er, að allir, jafnvel andstæðingar "umhverfisverndarsinna"
virðast telja að einhvers konar "umhverfisvandi" fylgi því að eitthvað hlýni. Þetta er alrangt. Jafnvel þótt hitastig hækki um 4-5 gráður (sem er óhugsandi) væri það í rauninni hið besta mál. Ekkert er að óttast.
Ég man það vel, þegar ég var í Austurbæjarskólanum fyrir hálfri öld eða svo, löngu áður en hann varð fjölmenningarskóli, að mér og jafnöldrum mínum var sagt, að veður hér hefði verið miklu hlýrra fyrr á öldum en það er nú. Ekki þyrfti annað en fara í næstu mógröf, þar sem stórir trjástofnar vitnuðu um miklu gróskuríkara Ísland en það sem við þekkjum. Ég man líka, þegar ég var skömmu síðar í gagnfræðaskólanum við Lindargötu, að okkur var bent á þá staðreynd, að fyrir örfáum árþúsundum, skömmu fyrir daga Forn- Egypta, var Sahara- eyðimörkin grasi gróin slétta, yfir að líta eins og þjóðgarðar Austur- Afríku eru í dag, jafnframt því að Ísland var jöklalaust að mestu. Þetta skýrði kennarinn svo, að uppgufun úr höfunum hefði verið meiri. Auk þess hafa allir lært, í síðasta lagi í eðlisfræði 9. bekkjar grunnskóla, að hlýtt loft tekur til sín margfalt meiri raka en kalt. Raki í gufuhvolfinu var því miklu meiri en nú og þar með úrkoman.
Um þetta þarf ekki að deila. Miklar mannvistarleifar í eyðimörkum hvarvetna, árhringir trjáa, jurta- og dýraleifar og ótalmargt annað er til vitnisburðar um þessa staðreynd, sem mjög lengi hefur verið vituð. Jöklar á Íslandi hafa t.d. aldrei verið meiri síðan á jökulskeiði (sem fáfróðir kalla ísöld) en þeir voru um aldamótin 1900. Þessi hæga kólnun og þornun jarðarinnar gengur, eins og alltaf er um veðurfar, í sveiflum, og sveiflum innan í sveiflum. Hita- og rakakúrfan er hlykkjótt, en hún hefur vísað, þrátt fyrir allar sveiflur, afdráttalaust niður á við í 6-7 þúsund ár. Allir kannast við litlu ísöldina sem náði (gróflega) yfir tímabilið frá 1300-1900, en önnur lítil ísöld sem þó var miklu hlýrri, hefur lengi verið kunn, en hún hófst eitthvað kringum 500 f. Kr. og náði inn á fyrstu aldir okkar tímatals. Þá lagðist byggð af í norðanverðri Skandinavíu og gresjur Mið- Asíu skrælnuðu og urðu þær eyðimerkur sem þar eru nú, en þetta hvoru tveggja átti mikinn þátt í að hrinda af stað þjóðflutningunum miklu.
Loftslag er nú 4-5 stigum kaldara, jöklar stærri og eyðimerkur miklu víðáttumeiri en var fyrir fáeinum þúsundum (ekki milljónum) ára. Meginjöklar á Suðurskautslandinu og Grænlandi bráðnuðu ekki og meðalyfirborð sjávar, að frátöldu landirsi og landsigi, hefur sáralítið breyst. Þetta eru óumdeildar, óhagganlegar staðreyndir, sem ég hef vitað um síðan í æsku og hélt þar til fyrir fáeinum árum að væru alþekktar. Ef af hverju koma þær hvergi fram í umræðunni? Hvar hafa þessir menn verið, sem tala um einhvern voðalegan loftslagsvanda, ef veðrið hlýnar svolítið aftur? Ég næ þessu ekki. Hvað er að ske?
Meira að segja íslenskir ráðamenn taka undir þetta undarlega tal. Það er kannski hægt að fyrirgefa útlendingum, því náttúrufræðikennsla virðist í molum erlendis, en Íslendingar ættu að vita meira. Ég get fullyrt, að það var ógerlegt að ná stúdentsprófi frá eina menntaskólanum í Reykjavík í minni tíð og þótt aðalnámsgreinin væri latína, án þess að vita þetta. Hvers vegna tala þeir þá svona?
Sameinuðu þjóðirnar, sem minna æ meira á málfundafélag í grunnskóla eða einhvers konar gjörspilltan saumaklúbb undirmálsmanna og kvenna, hafa nýlega borgað fyrir og sent frá sér skýrslu. Það er ekki það sem stendur í þessari skýrslu, sem er merkilegt, heldur það sem ekki stendur í henni, og það er þetta litla orð: aftur.
Þar kemur hvergi fram, að jafnvel þó það væri rétt (sem er nær örugglega fásinna) að hitastig hækki um 2- 4 gráður á þessari öld, táknar það ekki annað en afturhvarf til þess raka, hlýja loftslags, sem ríkti á tímum víkinga, eða þá Rómverja (enn hlýrra) eða Forn Egypta (hlýrra og rakara en hjá Rómverjum), eða, sem væri best af öllu loftslagið sem ríkti á svonefndum boreölskum tíma, fyrir 7-10 þúsund árum, þegar Ísland var jöklalaust og Sahara algróin. Tölvulíkön eru gjörsamlega óþörf. Aðeins þarf að rekja mannkynssöguna (ekki jarðsöguna) afturábak um fáeinar árþúsundir.
Nú hef ég enga trú á því að sú smávægilega endurhlýnun og uppsveifla í hitastigi, sem nú ríkir verði varanleg, og hér er ekkert rúm til að ræða þá fáránlegu og furðulegu steypu, sem hrærð hefur verið í kringum þá lofttegund, sem ásamt vatni og sólarljósi myndar sjálfa undirstöðu lífsins á jörðinni, nefnilega koldíoxíð. Þó vil ég benda á, að ef aukning koldíoxíðs í andrúmsloftinu getur orðið til að hægja á þeirri hægu, en öruggu þróun í átt til nýs jökulskeiðs, sem virðist óumflýjanleg er hún hið besta mál. Það er alveg ljóst, að Íslendingar ættu þá, jafnframt því að segja sig alveg frá Kyoto- ruglinu að ganga í lið með jarðhitasvæðum og eldfjöllum landsins og veita sem allra mestu koldíoxíði út í gufuhvolfið, því jökulskeiðið (ísöldin) kemur fyrr eða síðar og landið verður enn einu sinni skafið niður í klöpp. Ekkert verður þá eftir af byggingum og streði Íslendinga annað en fáeinar borholur og jarðgöng djúpt undir jöklinum. Það er þetta sem umhverfisverndarsinnar hyggjast koma til leiðar með Kyoto- brölti sínu, og ég spyr: Er heimurinn orðinn geggjaður?
Vísindi og fræði | Breytt 30.3.2010 kl. 15:42 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (1)
Þriðjudagur, 9. október 2007
Gróðurhúsaáhrif væru góð
"Vond eru heimskra manna ráð, en því verri, sem þeir koma fleiri saman".
Ég veit vel, að þegar menn lesa fyrirsögn þessarar greinar munu þeir telja, að nú hafi ég endanlega farið úr límingunum. En svo er alls ekki. Mér er full alvara.
Ég lærði, eins og aðrir sem gengið hafa í gegnum skólakerfið hér að við lifum nú á ísöld, þótt hlýskeið sé. Í raun er loftslag nú afar kalt, sé miðað við jarðsöguna í heild, og raunar einnig á mælikvarða núverandi hlýskeiðs, sem hófst með gífurlegu flóði fyrir eitthvað um tíu-tólf þúsund (ekki milljón) árum. Hlýjast og rakast var fyrstu árþúsundin, en síðan fyrir um 6-7 þúsund árum, skömmu fyrir daga Forn- Egypta, fer loftslag hægt kólnandi og þornandi. Þessi kólnun er ekki jöfn, en þótt hita- og rakakúrfan sé hlykkjótt, liggur hún afdráttarlaust niður á við, mönnunum og gjörvöllu lífríkinu til ómælanlegs tjóns.
Menn hafa fundið merki um 20 eða fleiri hlýskeið á núverandi ísöld, sem staðið hefur í allt að þrjár milljónir (ekki þúsundir) af 4.500 milljóna ára sögu jarðarinnar, og hafa sum þeirra augljóslega verið miklu hlýrri en það sem nú ríkir. Um ástæður þeirra, og sjálfrar ísaldarinnar, er ekkert vitað með vissu. Fundist hafa merki um nokkrar aðrar ísaldir á fyrri tímaskeiðum, en þær hafa verið tiltölulega stuttar sé miðað við heildarlengd jarðsögunnar.
Menn hljóta að hafa lært eins og ég, að mest alla milljarða ára sögu jarðarinnar hefur hiti verið allt frá tíu og stundum allt að 20 stigum hærri en nú, og lítill, og oftast enginn ís við heimskautin. Mest alla jarðsögu Íslands, þ.e. fyrstu 15-20 milljón (ekki þúsund) árin þar til núverandi ísöld hófst, var loftslag og gróður hér svipaður og nú er í Norður- Kaliforníu, svo sem sjá má á surtarbrandslögum og steingervingum á Tjörnesi og víðar. Slíkt loftslag er Íslandi og jörðinni allri eðlilegt, ekki ísaldarkuldinn, sem nú ríkir, þrátt fyrir hlýskeið.
Fyrstu árþúsundin eftir flóðið mikla, sem markar upphaf núverandi hlýskeiðs var loftslag á norðurslóðum a.m.k. 4-5 stigum hlýrra en nú er, miklu heitara en jafnvel ofstækisfyllstu spámenn heimsendafræðinga nútímans, svokallaðra umhverfisverndarsinna gera ráð fyrir í svörtustu spám sínum. Meginjöklar á Suðurskautslandinu og Grænlandi bráðnuðu þó ekki og yfirborð sjávar var sáralítið hærra en nú. Ísbirnir lifðu góðu lífi örlítið norðar en nú.
Þá var Ísland nánast paradís á jörðu í samanburði við það sem nú er, enginn Vatnajökull, aðeins fáeinar jökulhettur á hæstu tindum og landið allt grænt og gróðri vafið. Allt lífríkið tók við sér. Gífurleg landflæmi víða um heim, sem höfðu verið lítt byggileg vegna kulda eða þurrka, urðu nú aftur lífvænleg mönnum, dýrum og jurtum. Uppgufun úr höfunum jókst, og hið hlýja loft gat tekið til sín meiri raka en áður. Sahara- eyðimörkin var grasi gróin og þéttbyggð mönnum og skepnum. Síðan kólnaði hægt og hægt og þornaði, svo byggðin færðist til strandar og í Nílardalinn. Þessi þróun náði hámarki um aldamótin 1900, en þá voru jöklar á Íslandi og annars staðar meiri en nokkru sinni frá því á jökulskeiði. Jafnframt því að Vatnajökull og aðrir smájöklar á norður- og suðurhveli hafa verið að myndast hafa eyðimerkur hvarvetna verið að stækka, uppgufun minnkar úr höfunum, og kalt loftið inniheldur minni raka en fyrr. Enn á tímum Rómverja voru borgir reistar í blómlegum landbúnaðarhéruðum Norður- Afríku, þar sem nú eru sandöldur einar.
Jörðin stefnir óhjákvæmilega inn í nýtt jökulskeið eftir nokkur þúsund ár. Allt að þriggja kílómetra þykkur jökull mun þá aftur leggjast þar yfir, sem ýmsar helstu borgir Vestur-Evrópu og Norður- Ameríku standa nú.
Þetta er engin barnaleg heimsendaspá, þetta hefur gerst 20 sinnum eða oftar á núverandi ísöld og mun alveg örugglega gerast aftur. Gróðurhúsaáhrifin, ef einhver eru, gætu hugsanlega hægt á þessari þróun eða stöðvað hana. Vonandi fer svo.
Það eru engin sérstök tíðindi, að mesti óvinur alls sem lifir, er frost og kuldi. Þetta vita allir. Skynlausar skepnur, fuglar, fiskar, skordýr, grös og jurtir vita þetta og leita því ávallt í hlýjuna. Umhverfisverndarsinnar, vita þetta hins vegar augljóslega ekki. Þeir, og margir stjórnmálamenn, t.d. Al Gore fyrrum varaforseti, hafa fengið þá flugu í höfuðið að hlýjan, vinur alls sem lifir, sé vond. Hin meinlokan er þó enn undarlegri, en hún er sú, að heimurinn muni farast, ef hlýnar eitthvað agnarlítið aftur á næstu hundrað árum.
Ég vil undirstrika þetta litla orð aftur alveg sérstaklega. Það heyrist nefnilega aldrei í umræðunni. Alltaf er talað um hlýnun aldrei, eins og rétt er, um endurhlýnun. En af hverju allur þessi ótti við hlýjuna? Mér sýnist ástæðan vera augljós: Ömurlegt ástand náttúrufræðikennslu austan hafs og vestan. Það er slæmt hér, en utanlands virðist ástandið enn miklu verra. Hinir erlendu fjölmiðlamenn, sem áttu upptökin að umræðunni um gróðurhúsaáhrifinog ráða henni, virðast almennt hafa verið tossar í skóla, og stjórnmálamennirnir, sem ákvarðanir taka, að mestu út frá skrifum fávísra æsifréttablaðamanna, sýnast hafa verið álíka grænir í flestum námsgreinum.
Ég endurtek og undirstrika: Gróðurhúsaáhrif væru góð!
| Breytt 2.10.2007 kl. 15:05 | Slóð | Athugasemdir (3)
24.9.2007 | 15:06
Úðabrúsar Eldlendinga
Þessi grein birtist fyrst í Mogganum í ágúst 1999, en hún hefur í engu tapað gildi sínu. Þvert á móti. Ósóngatið hvarf nokkrum árum eftir birtingu greinarinnar, en kom svo aftur, og það er orðið alveg ljóst, að hér er um náttúrufyrirbæri að ræða, óháð brölti mannanna.Barnalegar yfirlýsingar um að eitthver alþjóðasáttmáli um ísskápa og úðabrúsa hafi átt þátt í minnkun ósóngatisns er ekki annað en hjákátlegt yfirklór. V.E.
HEIMSENDAFÁR gengur nú yfir löndin og á nýja árþúsundið vafalaust þátt í því. Þetta er ekki í fyrsta sinn, því á síðari hluta tíundu aldar breiddist sú hugmynd sem eldur í sinu um hinn kristna heim, að dómsdags væri að vænta árið 1000. Mundu þá kristnir einir bjargast, en heiðnir brenna í víti. Hófst nú eitt mesta kristinboðsátak sögunnar, og kristnaðist Mið- og Austur-Evrópa á fáum árum ásamt Garðaríki, svo og Danmörk, Noregur, Grænland og Ísland.
Heimsendirinn, sem lofað hafði verið árið 1000, lét þó á sér standa, og hefur kirkjan æ síðan ekkert viljað ræða fárið. Hún hélt þó fast í hina gífurlegu landvinninga sína. Heimsendafársins mikla er t.d. hvergi getið í þeirri ritskoðuðu Íslendingabók sem varðveist hefur. Raunar hefur lengi verið prívatskoðun mín, að það hafi verið heiðnir menn, sem bentu á umhverfið og sögðu: "Hverju reiddist Guð..." (ekki goðin) þegar eldgos hófst þar sem þingheimur, eða a.m.k. hinn kristni hluti hans, beið í ofvæni eftir heimsendi, skjálfandi á beinunum, á Þingvöllum árið 1000. Eldgosið var túlkað sem upphaf heimsendisins. Íslendingabók er eina fornritið, sem vitað er um með vissu, að kirkjan ritskoðaði og beinlínis breytti og mér finnst afar líklegt, að hin fleygu orð Ara um að "hafa það, sem sannara reynist" vísi til ritskoðara hans.
Heimsendafræði (eskatólógía á lærðra manna máli) var eitt höfuðviðfangsefni miðaldaguðfræðinga. Töldu hinir lærðustu menn miðalda einsýnt, að syndugt líferni mannanna, græðgi og illska mundi fljótlega kalla yfir þá eld og brennistein, pestir og kýli uns mannkynið tortímdist með öllu fyrir sakir vonsku sinnar, synda og almennrar fúlmennsku. Eskatólógum tókst þó aldrei að dagsetja heimsendi almennilega, hann dróst von út viti og er ekki kominn enn. Minnir þetta afar mikið á málflutning þeirra, sem grænastir eru og vitlausastir í "umræðunni" nú til dags.
Fárið, sem núna steðjar að er að sögn þessa fólks í tvennu lagi. Í fyrsta lagi valdi syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska alveg voðalegri mengun, sem hafi gert gat á ósónlagið, þó ekki á norðurhveli þar sem flestallt fólkið býr, heldur í óbyggðum hinum megin á hnettinum. Þeir, sem ekki brenni lifandi sleppi þó ekki, heldur drukkni. Það sé nefnilega að hlýna í veðrinu af völdum títtnefnds syndugs lífernis mannfólksins. Muni því ísinn bráðna, en hann er nánast allur í fyrrnefndum óbyggðum hinum megin á hnettinum. Hafið muni síðan flæða yfir löndin.
Tölvufræðingar, framleiðendur og seljendur hafa svo komið sér upp þriðja fárinu, en um þá matarholu þeirra verður ekki fjallað hér, enda fellur "2000-vandinn" fremur undir markaðsfræði en eiginlega heimsendafræði.
Útfjólublátt ljós myndar ósónlagið
Byrjum á ósónvandanum: Ég játa fúslega, að ég man næsta fátt úr þeirri takmörkuðu efna- og eðlisfræði sem kennd var í máladeild MR á sjöunda áratugnum. Þó man ég nokkur mikilvæg atriði um ósón, sem ég veit ekki betur en séu enn almennt viðurkennd og standi óhögguð. Hefur vakið sívaxandi undrun mína undanfarin ár, að enginn skuli hafa á þau bent, svo alkunn sem þau eru.
Í fyrsta lagi: Ósón er ekki fágæt lofttegund, sem aldrei kemur aftur þegar hún eyðist, heldur einfaldlega hreint súrefni í annarri mynd. Sameind ósóns hefur þrjár frumeindir í stað tveggja í venjulegu súrefni og hefur það því allt aðra eiginleika, er m.a. eitrað. Í öðru lagi: Stöðug nýmyndun ósóns úr súrefni á sér stað í náttúrunni, t.d. við eldingar, og allir þekkja ósónlykt, sem gýs upp þegar skammhlaup verður í rafmagnstækjum. Það myndast einnig m.a. í bílvélum og í útfjólubláum lömpum.
Í þriðja lagi, og það sem mestu máli skiptir: Ósónlagið verndar ekki einungis jörðina gegn útfjólubláum geislum sólar, heldur er beinlínis myndað af þeim.
Þetta má sjá einkar vel við bæði heimskautin, en þar er ósónlagið þykkast á haustin, þegar útfjólubláir geislar sólar hafa skinið á þunnt súrefnið í efstu lögum gufuhvolfsins mánuðum saman og breytt því í ósón. Jafnskjótt og heimskautanóttin skellur á fer ósónið aftur að breytast í súrefni og lagið að þynnast, enda er ósón miklu óstöðugra en venjulegt súrefni. Þá taka við svonend kolflúorsambönd (CFC), sem eyða ósóni og ekki koma nema af afar litlu leyti úr ísskápum og úðabrúsum, heldur hafa streymt úr iðrum jarðar í örlitlu magni frá því hún var glóandi eldhnöttur og hafa alla tíð verið til staðar sem snefilefni í gufuhvolfinu.Verður ósónlagið því þynnst á vorin, en jafnskjótt og sólin, og þar með útfjólublátt ljós, fer aftur að skína þykknar það á ný þar til það nær hámarksþykkt næsta haust. Fjarri heimskautunum, þar sem útfjólublátt ljós sólar skín á súrefnið í gufuhvolfinu alla daga ársins er ósónlagið stöðugt allan ársins hring, og engin marktæk breyting á þykkt þess hefur þar nokkurn tíma mælst.
Hvar er ósóngatið á norðurhveli?
Samkvæmt kenningum græningja veldur loftmengun ósóngatinu á suðurhveli.
Þetta er skrýtið. Vegna snúnings jarðar og miðflóttaafls skiptast veðurkerfi norður- og suðurhvels að mestu í tvennt við miðbaug. Sú mengun, sem verður til í iðnríkjunum á norðurhveli kemst ekki nema að afar litlu leyti suður í hitabelti, hvað þá langt suður fyrir það. Og hvers vegna er þá ekkert ósóngat á norðurhveli, þar sem yfir 90% mengunarinnar verða til?
Samkvæmt nýlegum tölum S.þ. fara um 6,4% iðnaðarmengunar heimsins fram í hitabelti og á suðurhveli. Löndin, sem nefnd eru, eru þó flestöll í hitabeltinu að meira eða minna leyti. Stórborgir í tempraða beltinu syðra má telja á fingrum sér, og þær eru allar í næsta nágrenni hitabeltis, álíka langt frá suðurskauti og Flórida er frá norðurskauti. Þar fyrir sunnan er mengun nánast engin, trúlega langt innan við 0,001% af heildinni. Tempraða beltið syðra er að mestu þakið víðáttumesta, fáfarnasta, og jafnframt ómengaðasta úthafi á jarðarkringlunni, og sunnan til búa miklu fleiri sauðkindur en menn. Á sömu breiddargráðum norðurhvels, sem er jafn stórt, er hins vegar m.a. að finna Bandaríkin, Evrópu, Rússland, Kína og Japan. Þar verða 93.6% heildarmengunarinnar til, samkvæmt fyrrnefndum tölum, að hluta til inni á sjálfu norðurheimskautssvæðinu. En hvar er ósóngatið?
Umferð flugvéla í háloftunum er talin einkar skaðleg ósónlaginu. Á Suðurskautslandinu hafa aðsetur fáeinir vísindamenn, miklu færri en íbúar við Grettisgötu í Reykjavík. Fáeinar lágfleygar flutningavélar færa þeim vistir nokkrum sinnum á ári. Um aðra mengun er ekki að ræða.
Um háloftin yfir norðurheimskautssvæðinu, sem er jafn stórt, fara hins vegar risastórar farþegaþotur meira en hundrað þúsund sinnum á ári hverju. Þar búa milljónir manna og stórar, mengandi borgir á borð við Murmansk eru langt inni á sjálfu heimskautasvæðinu. Og ég spyr aftur: Hvar er ósóngatið á norðurhveli?
Kuldi meginástæðan
Ég sá ágæta skýringu á ósóngatinu í lítilli grein í erlendu blaði fyrir nokkrum árum og var hún höfð eftir hópi vísindamanna við bandarískan háskóla, sem verið höfðu við rannsóknir á Suðurskautslandinu. Þessi skýring samrýmist ekki þeirri "pólitískri rétthugsun" sem nú er í tísku að fylgja, því mengunarkenningunni er alfarið hafnað, enda segja þeir enga slíka mengun hafa fundist. Var greinin því höfð á lítt áberandi stað á innsíðu, en meginatriðin voru eftirfarandi:
Gufuhvolfið sé dálítið grynnra yfir Suðurskautslandinu, enda heimskautið sjálft í um þriggja kílómetra hæð, en miklu meira máli skipti frostið, sem þar ríkir, sem getur orðið allt að 100 stig. Þessi fimbulkuldi hægi á öllum efnabreytingum, þar á meðal ummyndun súrefnis í ósón á sumrin. Hitastig hafi farið lækkandi þar syðra undanfarin ár og sé það, ásamt auknum sólblettum líklegasta skýringin á tímabundinni stækkun ósóngatsins. Þá telja þeir líklegt að ósóngat hafi verið til staðar alla núverandi ísöld, eða um 3 milljónir ára, stækkað á kuldaskeiðum, en minnkað á hlýviðrisskeiðum eins og því sem nú ríkir. Á norðurhveli sé miklu hlýrra og því ekkert ósóngat.
Skýringu á því, hvers vegna ekkert ósóngat fannst á alþjóðlega jarðvísindaárinu 1958 segja þeir líklega vera, að mælingaaðferðir hafi þá verið frumstæðari en nú, enda hafi þá enginn verið að leita sérstaklega að þessu fyrirbæri, sem þá var enn óþekkt.
Það er athyglisvert, hve fáir alvöru vísindamenn hafa viljað koma nálægt "umræðunni" um ósóngatið og það sama gildir einnig og ekki síður um hina "umræðuna", þ.e. þá um "gróðurhúsaáhrifin" en um hana mun ég fjalla síðar. Þeir, sem á annað borð tjá sig eru gjarnan með próf í einhverri allt annarri fræðigrein. Yfirlýsingar dýrafræðings eða grasafræðings um veðurfræðileg efni eru álíka marktækar og t.d. yfirlýsingar tannlæknis um verkfræði eða jarðfræðings um stjörnufræði.
Því er það, að þessi "umræða" hefur að mestöllu leyti verið í höndum erlendra blaðamanna, sem augljóslega skortir lágmarks undirstöðumenntun, ekki aðeins í náttúruvísindum, heldur í barnaskólalandafræði, vita t.d. ekki, hve sáralítil byggð er á suðurhveli jarðar og halda í einfeldni sinni að fyrst norðurhvelið sé mengað hljóti suðurhvelið að vera eins. Stjórnmálamenn, sem eru álíka grænir í landafræði sem öðru, taka síðan ákvarðanir út frá skrifum æsifréttablaðamanna, enda líklegt til vinsælda. Það stríðir nefnilega gegn ríkjandi "pólitískri rétthugsun" að malda í móinn gegn "umhverfisverndarsinnum", er álíka viðsjárvert og að hallmæla konum, hommum, svertingjum, dvergum, feitu fólki eða öðrum, sem eiga undir högg að sækja í lífsbaráttunni.
Sem dæmi um endaleysuna má taka þá kenningu að ósóngatið sé af völdum úðabrúsa. Syðstir jarðarbúa eru Eldlendingar. Samkvæmt kenningum "umhverfisverndarsinna" hlýtur úðabrúsanotkun þessa fátæka fólks að vera ein meginástæðan fyrir ósóngatinu, því að frátöldum fyrrnefndum vísindamönnum á Suðurskautslandinu, sem nota örugglega mjög lítið hárlakk, er ekki um aðra úðabrúsa að ræða á suðurhveli jarðar nær heimskautinu. Mikil er því synd Eldlendinga, sem eru álíka margir og íbúar í Breiðholtshverfi í Reykjavík og álíka langt frá suðurskauti og Lundúnabúar eru frá norðurskauti.
Eða eiga kannski sauðkindur Patagóníumanna sökina?
Að lokum: Vandamálið er ekki skortur á ósóni, heldur offramleiðsla þess. Það myndast sem fyrr sagði í bílvélum og er ein meginuppistaðan í stórborgarmengun nútímans. Hefur ósóneitrun orðið þar þúsundum að bana undanfarin ár.
Ósóngatið hefur engan drepið.
Og ég spyr í allra síðasta sinn: Ef mengun er orsökin, hvar er þá ósóngatið á norðurhveli?
| Breytt 2.10.2007 kl. 15:23 | Slóð | Athugasemdir (0)
11.8.2007 | 14:54
Kyn-leg hugleiðing á "R- degi"
Það væri fjarri mér að hallmæla konum, hommum, svertingjum, dvergum eða feita fólkinu. Það væri ljótt, og ég er ekki ódó. Hinu er ekki að leyna, að mér hundleiðist brölt þessa fólks, ekki síst svonefnd réttindabarátta neðanþindar- þrýstihópanna tveggja, femínista og hómósexúalista.
Neðanþindar- þráhyggja ýmis konar er nú í tísku og þykir fín, enda ættuð frá Bandaríkjunum, landinu sem vinstri menn stela hugmyndum sínum frá, en þakka fyrir með hatri. Þar vestra hefur komið í ljós, að ýmsar kynhneigðir, sem menn einu sinni kölluðu fýsnir og töldu í einfeldni sinni vera ó- eðlilegar, þ.e. ó- náttúrulegar, eru í raun hið besta mál. Þeir sem einu sinni voru kallaðir öfugir, ef ekki beinlínis ramm- sódómískir, eru nú samkynhneigðirog flottir. Meira að segja S/M þykir kinkí og fínt. Konur halda upp á V- daginn með pomp og pragt, og hommar fara í skrúðgöngu á R- daginn og því ekki það?
Þetta er allt í góðu lagi og sama er mér. Ég hirði hvergi um, hvað annað fólk gerir í svefnherberginu heima hjá sér. Þó þykir mér flíkunarheigðin, sem einkennir marga Bandaríkjamenn, svo og málsvara neðanþindar- æxlunarfæra- og líkamsopa- þrýstihópanna tveggja, hómósexúalista og femínista, alveg sérstaklega hvimleið. Það minnir mig helst á fólk, sem í sífellu þarf að vera að segja öðrum, hvað það hafi verið að gera á klósettinu.
Uppákoma alþingiskvenna á síðasta V- degi fannst mér merkileg og skemmtileg. Hvað skyldi Þorgeir Ljósvetningagoði hafa sagt? Eða Njáll? Eða Skarphéðinn?
En allt þetta umburðarlyndi kallar á andstæðu sína. Enginn heilvita maður þorir nú orðið að gefa sig á tal við ókunnug börn. Það kostar viðbjóðslegar, viðurstyggilegar ásakanir. Nú er mjög í tísku í hjónaskilnaðarmálum, og ekki aðeins í Bandaríkjunum, að saka eiginmanninn um kynferðislega misnotkun. Konurnar, sem bera viðbjóðinn á borð vita vel, að þær komast upp með það óáreittar. Í slíkum málum dugar iðulega ásökunin ein, óháð málavöxtum, svipað og í galdra- réttarhöldum fyrr á öldum. Ofstækið er yfirþyrmandi og í fullkominni andstæðu við allt umburðarlyndið.
Ég man að Flosi sagði einhvern tíma í Þjóðviljanum, að nauðgun væri kynferðislegt atferli, þangað til báðum þykir það gott. Þetta var í gamla daga. Nú væri óhugsandi að láta slíkt frá sér fara. Flosi yrði lögsóttur. Alræðisöflin sækja stöðugt á.
Ein kynhneigð, sem raunar er alveg sérlega viðbjóðsleg, hefur alveg orðið útundan í öllu frjálslyndinu, nefnilega barn- kynhneigð. Hvers vegna? Þessir menn geta beitt alveg nákvæmlega sömu rökum og hommar. Þeir ráða ekki við sig, en í allri þeirri sjúkdómavæðingu, sem gengur yfir Vesturlönd virðist enginn geta séð, að þeir eiga frekar heima á geðsjúkrahúsi en í fangelsi.
Án þess að ég vilji á nokkurn hátt verja þessa menn vil ég þó benda á, að í gegnum tíðina hefur það alls ekki alltaf verið ljóst, hvað er barn. Raunar má fullyrða með vissu, að bókstaflega allir núlifandi Íslendingar, þar á meðal Stígamótakonur, eru afkomendur barnaníðinga í nútímaskilningi, því algengur giftingaraldur fyrr á öldum var hér sem annars staðar 12-14 ár, og stundum yngri. Svo er enn í dag í mörgum löndum heims. Eftir að Khomeini erkiklerkur komst til valda í Íran með háværum stuðningi vinstri manna og Amnesty, var giftingaraldur færður niður í níu ár samkvæmt Sharia- lögum, en yngsta kona Múhammeðs spámanns var einmitt níu ára gömul. Raunar má geta þess til gamans, að það er nánast óhugsandi, að María mey hafi náð núverandi lögaldri, þegar hún átti Jesú.
Fleira er skrýtið. Framleiðsla á barnaklámi er viðurstyggilegur, ógeðslegur glæpur, en á að senda menn í fangelsi fyrir að horfa á viðbjóðinn? Á ekki frekar að senda þá til sálfræðings? Getur það verið glæpur að horfa á raunverulegan glæp, sem framinn var af bláókunnugu fólki í öðru heimshorni fyrir löngu? Glæpamaðurinn situr bara og horfir á eitthvað annað fólk fremja glæp. Þessir menn eiga við alvarleg, sérlega viðbjóðsleg geðræn vandamál að stríða, en er það glæpur? Og hvað með lögreglumennina og dómarana, sem horfa á viðurstyggðina í þágu rannsóknarhagsmuna. Á líka að fangelsa þá?
| Slóð | Athugasemdir (1)
6.7.2007 | 19:51
Alræðisríkið Ísland og Krossferðir og hálfmánaferðir (upprunalegar útgáfur)
Ég ætla að byrja innreið mína í bloggheima, með því að birta í óstyttri mynd tvær greinar frá því í fyrra, sem Mogginn neyddi mig til að stytta mikið til að fara ekki yfir 5000 slaga hámark. Báðar greinarnar eru miklu betri í frumútgáfu.
Alræðisríkið Ísland
Það var Max Weber, sem benti á það fyrstur manna fyrir rúmri öld, að ríkisvald er sá aðili, sem hefur einkarétt á beitingu ofbeldis á tilteknu landsvæði. Þetta gildir alls staðar, líka hér á Íslandi. Hver sá sem ekki vill hlýða skipunum, lögum og reglugerðum valdhafa, verður, neiti hann að hlýða, beittur líkamlegu ofbeldi, dreginn gegn vilja sínum fram fyrir dómara og dæmdur. Neiti hann að greiða sekt, verða lagðar á hann hendur, hann dreginn með valdi í fangelsi og lokaður þar inni. Allt ríkisvald, einnig hið íslenska, byggir í sjálfum kjarna sínum á ofbeldisbeitingu. Langoftast dugar hótunin ein, en henni verður að framfygja, neiti menn að hlýða.
Þetta er sjálfsagður hlutur. Ef ekki væri fyrir hina svartklæddu ofbeldismenn ríkisvaldsins mundu þjófar og morðingjar fá frjálsar hendur og þjóðfélagið leysast upp í frumeindir sínar á örskömmum tíma.
Þetta ættu þó allir að hafa í huga, sem setja lög og reglugerðir, ekki síst alþingismenn. Ég rifja þetta upp því hér á Íslandi hefur maður verið dreginn af lögreglu fyrir sjálfan Hæstarétt og dæmdur samkvæmt lögum sem Alþingi hefur sett, fyrir að benda á blákalda staðreynd. Kannski er hann hinn argasti rasisti. Það kom þó ekki fram í þeim ummælum, sem hann var dæmdur fyrir. Um rasisma hans veit ég ekki neitt, ég þekki manninn ekki. En ef svo er, af hverju má hann þá ekki bara vera rasisti? Það er vissulega ljótt, en hvað kemur það Hæstarétti við? Ég bara spyr.
En hann var ekki dæmdur fyrir skoðanir sínar, sem væri nógu slæmt, heldur fyrir að benda á óhagganlega staðreynd, sem ekki hentar valdhöfum, en er ljós hverju ómálga, óinnrættu barni á löngu færi, nefnilega þá, að svartur maður er allt, allt öðru vísi en hvítur. Í sporum þessa manns mundi ég enga sekt greiða, heldur fara í fangelsi. Ég mundi telja það sérstakan heiður, að verða fyrsti samviskufanginn í sögu lýðveldisins, einkum í ljósi þess, að einhverjir þeirra, sem stóðu að þessari lagasetningu, ákæru og dómi, eru Amnesty- félagar.
Boðorðin þrjú
Alræðisstjórnir eru að því leyti frábrugðnar gamalkunnum, hefðbundnum einræðisstjórnum kónga og keisara, herforingja og annarra pótintáta, að þær byggja völd sín ekki nema að hluta á ofbeldishótun, heldur að mestu á trú þegnanna á hugmyndafræði valdhafa. Með öðrum orðum, þær beita gulrótinni frekar en vendinum. Í fullkomnu alræðisríki þarf aldrei að beita þegnana ofbeldi. Ekki einu sinni ritskoðun. Allt menntakerfið, allir fjölmiðlar, eru í eigu ríkisins og þar fær enginn að starfa nema hann trúi á kenningar valdhafa. Ritskoðun er því óþörf. Allir eru sammála.
Gott dæmi er Norður- Kórea. Kosningatölur, þar sem valdhafar fá 99,99% atkvæða eru alveg örugglega ófalsaðar. Fólkið trúir í raun og sannleika á hinn mikla son, elskar hann og dáir og trúir í blindni á hugmyndafræði hans.
Hvers vegna? Jú, svarið er einfalt. Þar er ekkert tjáningarfrelsi.
Í kjölfar nasismans komu upp, einkum í Bandaríkjunum, nýar kenningar, sem oft eru kenndar við pólitíska rétthugsun, en einnig mætti nefna flathyggju eða eins- hyggju, eða einfaldlega öfug- nasisma, ekki aðeins vegna þær voru upphaflega settar til höfuðs nasistum, heldur einnig vegna þess að þeim er í sívaxandi mæli beitt með sama hætti og í alræðisríkjum nasista og kommúnista, þ.e. með skipulegri innrætingu og heilaþvotti þegnanna og ritskoðun, en þegar hún bregst er beitt dóms- og lögregluvaldi, eins og nú hefur gerst á Íslandi,.
Þessar nýju kenningar má draga saman í þrjú boðorð:
1.Allir kynþættir mannanna eru eins.
2. Konur og karlar eru eins.
3. Samkynhneigð og gagnkynhneigð eru eins.
Elsta boðorðið, og það, sem liggur til grundvallar hinum er það fyrsta. Nasistar, og gyðingar sjálfir, trúa því að hvítt fólk, sem talar mál af tilteknum tungumálaflokki eða hefur tilteknar trúarskoðanir sé í einhverjum líffræðilegum, vefjafræðilegum skilningi af öðrum kynþætti en aðrir hvítir menn. Þeir ímynda sér, að trúarlegur munur gyðinga og kristinna sé sambærilegur við víðtækan, eðlislægan, arfgengan mun t.d. Pólverja og Papúa eða Dana og dverg- svertingja. Þarna er blandað saman eplum og appelsínum, hugmyndafræði og trúarbrögðum annars vegar, en erfðafræði og vefjafræði hins vegar.
Munurinn er sá, að allir geta hætt að vera gyðingar og fjölmargir hafa gert það í aldanna rás. Menn eru gyðingar, af því að þeir vilja vera það. Enginn getur hætt að vera Indíáni eða Ástralíu- frumbyggi, þótt hann feginn vildi.
Það er mála sannast, að sannur Aríi er hávaxinn (eins og Göbbels), grannvaxinn (eins og Göring), og ljóshærður (eins og Hitler). Kenningar nasista væru beinlínis hlægilegar, ef afleiðingarnar hefðu ekki orðið jafn hrikalegar og raun varð á.
En fyrst hugmyndir nasista voru endaleysa, því ekki að lýsa því yfir einhliða, að allir væru eins, svartir og hvítir, karlar og konur, samkynhneigðir og við hinir? Hugmyndin er góð! Og því ekki að beita sömu aðferðum og nasistar og kommúnistar, skipulegri innrætingu frá blautu barnsbeini (sem ávallt er nefnd menntun eða fræðsla, sbr. fræðsla gegn fordómum), ritskoðun og lögregluvaldi? Tilgangurinn helgar jú meðalið og tilgangurinn er vissulega góður.
Nasistar og kommúnistar trúðu því líka, að tilgangur sinn væri góður. Þeir voru að skapa þúsundáraríki, himnaríki á jörðu.
Það eru ekki mörg ár síðan, að hver sá, sem hefði haldið því fram, að svartir væru eins og hvítir, konur eins og karlar og samkynhneigð og gagnkynhneigð væri eins, hefði beinlínis verið talinn viti sínu fjær, og vel hugsanlega hafnað á geðveikrahæli. Þetta hefur breyst. Nú er svo komið, að hver sá, sem efast um þessar nýju kenningar getur átt von á allt að tveggja ára dvöl í fangelsi, skv. 233. grein almennra hegningarlaga. Hæstiréttur hefur sýnt það í verki, að hann er til þjónustu reiðubúinn.
Til að framfylgja kenningunni hefur verið stofnuð hálfopinber, þríarma hugsanalögregla .Alþjóðahúsið sér um að enginn efist um að svartir séu eins og hvítir, Jafnréttisstofa getur lögsótt hvern þann sem efast um að konur séu nákvæmlega eins og karlar og fullkomnir jafnokar þeirra til allra hluta og starfa, og Samtökin 78 geta sigað lögreglu á hvern þann sem efast um að tveir sköllóttir, skeggjaðir karlar í tvíbreiðu rúmi geti verið "hjón".
Alþjóðahúsið hefur þegar fengið einn mann dæmdan, og þeir verða fleiri, því svartir munu halda áfram að vera svartir og hvítir hvítir, konur verða áfram konur og hommar verða áfram hinsegin. Veröldin mun nefnilega halda áfram að vera eins og hún er, ekki eins og við viljum að hún sé.
Lögregla og dómarar munu því fá nóg að starfa um ókomin ár.
Krossferðir og hálfmánaferðir
Sú árátta Vesturlandabúa , einkum þó vinstri manna, að taka jafnan málstað hatursmanna sinna, en svívirða sína eigin menningu er ekki ný.Eitt dæmið er, hvernig menn lengi hafa útmálað hina voðalegu villimennsku Vesturlanda á miðöldum og talað um yfirburði svokallaðrar arabískrar menningar. Einkum þykir fínt að níða niður tilraun kristinna manna til að endurheimta lönd sín, þ.e. krossferðirnar. Það gleymist alveg, að þegar gagnsókn hinna kristnu hófst um 1100 höfðu múslimar verið í samfelldri hálfmánaferð , heilögu stríði (jihad), gegn hinum kristna heimi í meira en fjórar aldir.
. Það gleymist líka, að nánast öll löndin (nema Persía), sem arabar hernámu á sjöundu og áttundu öld, voru kristin, og kristnir voru enn fjölmennir í mörgum þeirra, og sums staðar í meirihluta við upphaf gagnsóknarinnar, þ.e. krossferðanna.
En hver var þessi arabíska menning, sem alltaf er verið að tala um? Mönnum virðist alveg sjást yfir, að löndin, sem arabar réðust á, hertóku og afkristnuðu mynduðu suður- og suðausturhluta Rómaveldis. Arabar höfðu enga menningu að færa því fólki sem byggði þessi lönd, ekkert annað en úlfalda sína, trúbók og tungumál. Kóraninn má ekki þýða, en kunnátta í honum á frummálinu er nauðsynleg múslimum. Arabíska breiddist því hratt út, en gríska og latína hurfu. En íbúar Botnalanda og Norður- Afríku voru ekki arabar, þótt þeir væru orðnir mæltir á arabísku og trúðu nú á Kóraninn í stað Biblíunnar. Þeir voru afkomendur Grikkja, Rómverja, Fönikíumanna, Hittíta, Assýringa og Forn- Egypta og menning þeirra var ekki runnin frá aröbum, heldur þessum ævafornu þjóðum.
Afstaða araba til menningar kom vel fram, þegar þeir hertóku Alexandríu. Bókasafnið mikla stóð enn, þrátt fyrir ýmis fyrri áföll. Amr, foringi arabanna sagði þá eftirfarandi: Ef það, sem stendur í þessum bókum stendur ekki í Kóraninum, er það villutrú. Ef það stendur líka í Kóraninum, þurfum við ekki á því að halda! Síðan lét hann brenna safnið til kaldra kola. Þar týndust endanlega ótalmörg rit grísk-rómverskra heimspekinga, skálda og sagnaritara.
Þó má vel tala um islamska menningu, en hver var hún?. Jú, þeir afrituðu allmikið af þeim (vestrænu) ritum, sem ekki höfðu brunnið í Alexandríu, en lögðu nánast ekki neitt nýtt til málanna. Rómverjar höfðu lengi stundað verslun við Indland og stofnað þar kristna söfnuði og höfðu haft viðskipti allt til Kína. Þetta hélt áfram undir nýjum herrum, en kaupmennirnir töluðu ekki lengur grísku og latínu, heldur arabísku. Á Indlandi kynntust þeir núllinu og indverskum tölustöfum, sem síðan eru ranglega nefndir arabískir.
Arabar og múslimar héldu líka við einum fornum sið, sem hinir frumstæðu Vesturlandabúar aflögðu hjá sér á miðöldum, nefnilega þrælahaldi, þrælasölu og þrælaveiðum, sem þeir stunduðu langt fram á tuttugustu öld og Íslendingar kynntust 1627.
Þegar Múhammeð hóf heilagt stríð gegn hinum kristna heimi á sjöundu öld voru Vesturlönd nánast varnarlaus eftir hrun vesturhluta Rómaveldis. Mannfjöldi hefur aldrei verið minni eftir látlausar styrjaldir þjóðflutningatímans og gífurlega mannskæðar drepsóttir. Í austri voru bæði aust- rómverska ríkið og hið ný- persneska í sárum eftir langvinnar innbyrðis styrjaldir. Sjöunda öldin er myrkust hinna myrku miðalda, svo myrk, að oft er hlaupið yfir hana í sögubókum og farið beint til Arabíu.
Inn í þetta valda- tómarúm réðust herskarar Múhammeðs og eftirmanna hans. Sigurför þeirra er lærdómsrík enn í dag, því hún byggðist ekki á hernaðaryfirburðum innrásarmannanna, heldur á fámenni og innbyrðis sundrungu kristinna manna. Deilurnar skæðu og illskiljanlegu nútímamönnum um heilaga þrenningu og eðli Krists voru þá enn svo illvígar, að fjölmargir kristnir menn, einkum í Sýrlandi og Egyptalandi töldu hinn orþódoxa keisara í Konstantínópel beinlínis vera sjálfan Antí- Krist og tóku herskörum Múhammeðs fagnandi, því hann lofaði þeim, ólíkt keisaranum, trúfrelsi. Það gleymdist að taka fram, að þetta trúfrelsi táknaði, að þeir urðu skattpíndur, nánast réttlaus undirmálslýður. Síðar lét Tyrkjasoldán t.d. kristna menn afhenda sér ung sveinbörn í þrældóm, sem alin voru upp í islam, en síðan voru þessir janitsarar notaðir til að berja á kristnum frændum sínum.
Á Spáni höfðu Vestgotar ríkt sem lítil, lokuð og herská yfirstétt síðan á fimmtu öld. Þeir höfðu framan af talað annað mál og verið annarar trúar en landsmenn, svipað og Márar síðar, en höfðu þó látið af Aríusar- kristni fyrir nokkru og töluðu tungu landsmanna. Þeir lágu í sífelldum innbyrðis illdeilum, einkum um ríkiserfðir og lauk svo, að hópur aðalsmanna keypti múslimskan berbahöfðingja nokkurn, Tarik, og her hans til liðs við sig í deilu við Vestgotakonung.
Kóngur féll í fyrstu orrustunni, og þessi múslimski málaliði sá, að landið var gott, en fyrirstaða lítil og tók því völdin sjálfur.
Herför múslima var gífurlegt áfall hinum kristna heimi. Siglingar á Miðjarðarhafi minnkuðu mjög og t.d. lagðist pappírsnotkun af í Evrópu um skeið, því pappír Rómaveldis hafði allur komið frá Egyptalandi. Árás og innrás múslíma var loks stöðvuð í Suður- Frakklandi, en það var ekki fyrr enn 1095, sem kristnir menn blésu til gagnsóknar.
Ávallt er, og með réttu, talað um ofstæki hinna kristnu, sem var gífurlegt. En uppblásið tal um yfirburði arabískrar menningar undir formerkjum fjölmenningar og pólitískrar rétthugsunar, verður hvimleiðara með hverju ári sem líður.
Vísindi og fræði | Breytt 30.3.2010 kl. 15:44 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Mánudagur, 24. september 2007
Úðabrúsanotkun Eldlendinga
Þessi grein birtist fyrst í Mogganum í ágúst 1999, en hún hefur í engu tapað gildi sínu. Þvert á móti. Ósóngatið hvarf nokkrum árum eftir birtingu greinarinnar, en kom svo aftur, og það er orðið alveg ljóst, að hér er um náttúrufyrirbæri að ræða, óháð brölti mannanna. Barnalegar yfirlýsingar um að eitthver alþjóðasáttmáli um ísskápa og úðabrúsa hafi átt þátt í minnkun ósóngatisns er ekki annað en hjákátlegt yfirklór. Menn munu kannski veita því athygli að ég tók nokkrar línur og setningar úr þessari grein þegar ég skrifað nýjustu grein mína um þessi mál, Þjóðmálagreinina "Að flýta ísöldinni" V.E.
HEIMSENDAFÁR gengur nú yfir löndin og á nýja árþúsundið vafalaust þátt í því. Þetta er ekki í fyrsta sinn, því á síðari hluta tíundu aldar breiddist sú hugmynd sem eldur í sinu um hinn kristna heim, að dómsdags væri að vænta árið 1000. Mundu þá kristnir einir bjargast, en heiðnir brenna í víti. Hófst nú eitt mesta kristinboðsátak sögunnar, og kristnaðist Mið- og Austur-Evrópa á fáum árum ásamt Garðaríki, svo og Danmörk, Noregur, Grænland og Ísland.
Heimsendirinn, sem lofað hafði verið árið 1000, lét þó á sér standa, og hefur kirkjan æ síðan ekkert viljað ræða fárið. Hún hélt þó fast í hina gífurlegu landvinninga sína. Heimsendafársins mikla er t.d. hvergi getið í þeirri ritskoðuðu Íslendingabók sem varðveist hefur. Raunar hefur lengi verið prívatskoðun mín, að það hafi verið heiðnir menn, sem bentu á umhverfið og sögðu: "Hverju reiddist Guð..." (ekki goðin) þegar eldgos hófst þar sem þingheimur, eða a.m.k. hinn kristni hluti hans, beið í ofvæni eftir heimsendi, skjálfandi á beinunum, á Þingvöllum árið 1000. Eldgosið var túlkað sem upphaf heimsendisins. Íslendingabók er eina fornritið, sem vitað er um með vissu, að kirkjan ritskoðaði og beinlínis breytti og mér finnst afar líklegt, að hin fleygu orð Ara um að "hafa það, sem sannara reynist" vísi til ritskoðara hans.
Heimsendafræði (eskatólógía á lærðra manna máli) var eitt höfuðviðfangsefni miðaldaguðfræðinga. Töldu hinir lærðustu menn miðalda einsýnt, að syndugt líferni mannanna, græðgi og illska mundi fljótlega kalla yfir þá eld og brennistein, pestir og kýli uns mannkynið tortímdist með öllu fyrir sakir vonsku sinnar, synda og almennrar fúlmennsku. Eskatólógum tókst þó aldrei að dagsetja heimsendi almennilega, hann dróst von út viti og er ekki kominn enn. Minnir þetta afar mikið á málflutning þeirra, sem grænastir eru og vitlausastir í "umræðunni" nú til dags.
Fárið, sem núna steðjar að er að sögn þessa fólks í tvennu lagi. Í fyrsta lagi valdi syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska alveg voðalegri mengun, sem hafi gert gat á ósónlagið, þó ekki á norðurhveli þar sem flestallt fólkið býr, heldur í óbyggðum hinum megin á hnettinum. Þeir, sem ekki brenni lifandi sleppi þó ekki, heldur drukkni. Það sé nefnilega að hlýna í veðrinu af völdum títtnefnds syndugs lífernis mannfólksins. Muni því ísinn bráðna, en hann er nánast allur í fyrrnefndum óbyggðum hinum megin á hnettinum. Hafið muni síðan flæða yfir löndin.
Tölvufræðingar, framleiðendur og seljendur hafa svo komið sér upp þriðja fárinu, en um þá matarholu þeirra verður ekki fjallað hér, enda fellur "2000-vandinn" fremur undir markaðsfræði en eiginlega heimsendafræði.
Útfjólublátt ljós myndar ósónlagið
Byrjum á ósónvandanum: Ég játa fúslega, að ég man næsta fátt úr þeirri takmörkuðu efna- og eðlisfræði sem kennd var í máladeild MR á sjöunda áratugnum. Þó man ég nokkur mikilvæg atriði um ósón, sem ég veit ekki betur en séu enn almennt viðurkennd og standi óhögguð. Hefur vakið sívaxandi undrun mína undanfarin ár, að enginn skuli hafa á þau bent, svo alkunn sem þau eru.
Í fyrsta lagi: Ósón er ekki fágæt lofttegund, sem aldrei kemur aftur þegar hún eyðist, heldur einfaldlega hreint súrefni í annarri mynd. Sameind ósóns hefur þrjár frumeindir í stað tveggja í venjulegu súrefni og hefur það því allt aðra eiginleika, er m.a. eitrað. Í öðru lagi: Stöðug nýmyndun ósóns úr súrefni á sér stað í náttúrunni, t.d. við eldingar, og allir þekkja ósónlykt, sem gýs upp þegar skammhlaup verður í rafmagnstækjum. Það myndast einnig m.a. í bílvélum og í útfjólubláum lömpum.
Í þriðja lagi, og það sem mestu máli skiptir: Ósónlagið verndar ekki einungis jörðina gegn útfjólubláum geislum sólar, heldur er beinlínis myndað af þeim.
Þetta má sjá einkar vel við bæði heimskautin, en þar er ósónlagið þykkast á haustin, þegar útfjólubláir geislar sólar hafa skinið á þunnt súrefnið í efstu lögum gufuhvolfsins mánuðum saman og breytt því í ósón. Jafnskjótt og heimskautanóttin skellur á fer ósónið aftur að breytast í súrefni og lagið að þynnast, enda er ósón miklu óstöðugra en venjulegt súrefni. Þá taka við svonend kolflúorsambönd (CFC), sem eyða ósóni og ekki koma nema af afar litlu leyti úr ísskápum og úðabrúsum, heldur hafa streymt úr iðrum jarðar í örlitlu magni frá því hún var glóandi eldhnöttur og hafa alla tíð verið til staðar sem snefilefni í gufuhvolfinu. Verður ósónlagið því þynnst á vorin, en jafnskjótt og sólin, og þar með útfjólublátt ljós, fer aftur að skína þykknar það á ný þar til það nær hámarksþykkt næsta haust. Fjarri heimskautunum, þar sem útfjólublátt ljós sólar skín á súrefnið í gufuhvolfinu alla daga ársins er ósónlagið stöðugt allan ársins hring, og engin marktæk breyting á þykkt þess hefur þar nokkurn tíma mælst.
Hvar er ósóngatið á norðurhveli?
Samkvæmt kenningum græningja veldur loftmengun ósóngatinu á suðurhveli.
Þetta er skrýtið. Vegna snúnings jarðar og miðflóttaafls skiptast veðurkerfi norður- og suðurhvels að mestu í tvennt við miðbaug (Coriolis- kraftar). Sú mengun, sem verður til í iðnríkjunum á norðurhveli kemst ekki nema að afar litlu leyti suður í hitabelti, hvað þá langt suður fyrir það. Og hvers vegna er þá ekkert ósóngat á norðurhveli, þar sem yfir 90% mengunarinnar verða til?
Samkvæmt nýlegum tölum S.þ. fara um 6,4% iðnaðarmengunar heimsins fram í hitabelti og á suðurhveli. Löndin, sem nefnd eru, eru þó flestöll í hitabeltinu að meira eða minna leyti. Stórborgir í tempraða beltinu syðra má telja á fingrum sér, og þær eru allar í næsta nágrenni hitabeltis, álíka langt frá suðurskauti og Flórida er frá norðurskauti. Þar fyrir sunnan er mengun nánast engin, trúlega langt innan við 0,001% af heildinni. Tempraða beltið syðra er að mestu þakið víðáttumesta, fáfarnasta, og jafnframt ómengaðasta úthafi á jarðarkringlunni, og sunnan til búa miklu fleiri sauðkindur en menn. Á sömu breiddargráðum norðurhvels, sem er jafn stórt, er hins vegar m.a. að finna Bandaríkin, Evrópu, Rússland, Kína og Japan. Þar verða 93.6% heildarmengunarinnar til, samkvæmt fyrrnefndum tölum, að hluta til inni á sjálfu norðurheimskautssvæðinu. En hvar er ósóngatið?
Umferð flugvéla í háloftunum er talin einkar skaðleg ósónlaginu. Á Suðurskautslandinu hafa aðsetur fáeinir vísindamenn, miklu færri en íbúar við Grettisgötu í Reykjavík. Fáeinar lágfleygar flutningavélar færa þeim vistir nokkrum sinnum á ári. Um aðra mengun er ekki að ræða.
Um háloftin yfir norðurheimskautssvæðinu, sem er jafn stórt, fara hins vegar risastórar farþegaþotur meira en hundrað þúsund sinnum á ári hverju. Þar búa milljónir manna og stórar, mengandi borgir á borð við Murmansk eru langt inni á sjálfu heimskautasvæðinu. Og ég spyr aftur: Hvar er ósóngatið á norðurhveli?
Kuldi meginástæðan
Ég sá ágæta skýringu á ósóngatinu í lítilli grein í erlendu blaði fyrir nokkrum árum og var hún höfð eftir hópi vísindamanna við bandarískan háskóla, sem verið höfðu við rannsóknir á Suðurskautslandinu. Þessi skýring samrýmist ekki þeirri "pólitískri rétthugsun" sem nú er í tísku að fylgja, því mengunarkenningunni er alfarið hafnað, enda segja þeir enga slíka mengun hafa fundist. Var greinin því höfð á lítt áberandi stað á innsíðu, en meginatriðin voru eftirfarandi:
Gufuhvolfið sé dálítið grynnra yfir Suðurskautslandinu, enda heimskautið sjálft í um þriggja kílómetra hæð, en miklu meira máli skipti frostið, sem þar ríkir, sem getur orðið allt að 100 stig. Þessi fimbulkuldi hægi á öllum efnabreytingum, þar á meðal ummyndun súrefnis í ósón á sumrin. Hitastig hafi farið lækkandi þar syðra undanfarin ár og sé það, ásamt sólblettum líklegasta skýringin á tímabundinni stækkun ósóngatsins. Þá telja þeir líklegt að ósóngat hafi verið til staðar alla núverandi ísöld, eða um 3 milljónir ára, stækkað á kuldaskeiðum, en minnkað á hlýviðrisskeiðum eins og því sem nú ríkir. Á norðurhveli sé miklu hlýrra og því ekkert ósóngat.
Skýringu á því, hvers vegna ekkert ósóngat fannst á alþjóðlega jarðvísindaárinu 1958 segja þeir líklega vera, að mælingaaðferðir hafi þá verið frumstæðari en nú, enda hafi þá enginn verið að leita sérstaklega að þessu fyrirbæri, sem þá var enn óþekkt.
Það er athyglisvert, hve fáir alvöru vísindamenn hafa viljað koma nálægt "umræðunni" um ósóngatið og það sama gildir einnig og ekki síður um hina "umræðuna", þ.e. þá um "gróðurhúsaáhrifin" en um hana mun ég fjalla síðar. Þeir, sem á annað borð tjá sig eru gjarnan með próf í einhverri allt annarri fræðigrein. Yfirlýsingar dýrafræðings eða grasafræðings um veðurfræðileg efni eru álíka marktækar og t.d. yfirlýsingar tannlæknis um verkfræði eða jarðfræðings um stjörnufræði.
Því er það, að þessi "umræða" hefur að mestöllu leyti verið í höndum erlendra blaðamanna, sem augljóslega skortir lágmarks undirstöðumenntun, ekki aðeins í náttúruvísindum, heldur í barnaskólalandafræði, vita t.d. ekki, hve sáralítil byggð er á suðurhveli jarðar og halda í einfeldni sinni að fyrst norðurhvelið sé mengað hljóti suðurhvelið að vera eins. Stjórnmálamenn, sem eru álíka grænir í landafræði sem öðru, taka síðan ákvarðanir út frá skrifum æsifréttablaðamanna, enda líklegt til vinsælda. Það stríðir nefnilega gegn ríkjandi "pólitískri rétthugsun" að malda í móinn gegn "umhverfisverndarsinnum", er álíka viðsjárvert og að hallmæla konum, hommum, svertingjum, dvergum, feitu fólki eða öðrum, sem eiga undir högg að sækja í lífsbaráttunni.
Sem dæmi um endaleysuna má taka þá kenningu að ósóngatið sé af völdum úðabrúsa. Syðstir jarðarbúa eru Eldlendingar. Samkvæmt kenningum "umhverfisverndarsinna" hlýtur úðabrúsanotkun þessa fátæka fólks að vera ein meginástæðan fyrir ósóngatinu, því að frátöldum fyrrnefndum vísindamönnum á Suðurskautslandinu, sem nota örugglega mjög lítið hárlakk, er ekki um aðra úðabrúsa að ræða á suðurhveli jarðar nær heimskautinu. Mikil er því synd Eldlendinga, sem eru álíka margir og íbúar í Breiðholtshverfi í Reykjavík og álíka langt frá suðurskauti og Lundúnabúar eru frá norðurskauti.
Eða eiga kannski sauðkindur Patagóníumanna sökina?
Að lokum: Vandamálið er ekki skortur á ósóni, heldur offramleiðsla þess. Það myndast sem fyrr sagði í bílvélum og er ein meginuppistaðan í stórborgarmengun nútímans. Hefur ósóneitrun orðið þar þúsundum að bana undanfarin ár.
Ósóngatið hefur engan drepið.
Og ég spyr í allra síðasta sinn: Ef mengun er orsökin, hvar er þá ósóngatið á norðurhveli?
Vísindi og fræði | Breytt 15.2.2016 kl. 22:15 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)