Fimmtudagur, 7. nóvember 2013
Að flýta ísöldinni, 2. útgáfa
Ég man það vel, þegar ég var í Austurbæjarskólanum fyrir hálfri öld eða svo, löngu áður en hann varð fjölmenningarskóli, að mér og jafnöldrum mínum var sagt, að veður hér hefði verið miklu hlýrra fyrir landnám en það er nú. Ekki þyrfti annað en fara í næstu mógröf, þar sem stórir trjástofnar vitnuðu um miklu gróskuríkara Ísland en það sem við þekkjum. Ég man líka, þegar ég var skömmu síðar í gagnfræðaskólanum við Lindargötu, að okkur var bent á þá staðreynd, að fyrir örfáum árþúsundum, skömmu fyrir daga Forn- Egypta, var Sahara- eyðimörkin grasi gróin slétta, yfir að líta eins og þjóðgarðar Austur- Afríku eru í dag, jafnframt því að Ísland var jöklalaust að kalla. Þetta skýrði kennarinn svo, að uppgufun úr höfunum hefði verið meiri. Auk þess hafa allir lært, í síðasta lagi í eðlisfræði 9. bekkjar grunnskóla, að hlýtt loft tekur til sín margfalt meiri raka en kalt. Raki í gufuhvolfinu var því miklu meiri en nú og þar með úrkoman. Þetta voru þá þegar alkunnar staðreyndir og eru enn staðreyndir þótt þær virðist ekki lengur alkunnar.
Áður en lengra er haldið ættu menn fyrst að gera sér grein fyrir einu algeru undirstöðuatriði: Gróðurhúsaáhrif væru góð. Ef sú smávægilega endurhlýnun og uppsveifla í hitastigi, sem staðið hefur í megindráttum frá aldamótunum 1900 er eitthvað annað en ótalmargar aðrar upp- og niðursveiflur í hitastigi undanfarnar aldir og árþúsundir og heldur áfram, ólíkt öllum hinum, ber að fagna því. Ég undirstrika þetta vegna þess að flestallir, nánast allir sem fjalla um þessi mál ganga út frá því sem gefnu að afturhvarf til hins hlýja, raka loftslags fyrri alda og árþúsunda sé eitthvað voðalegt, sem skylt sé að berjast á móti. Þetta er alrangt. Endurhlýnun á að taka fagnandi. Raunar bendir margt til að uppsveiflunni sé nú að ljúka eins og öllum hinum, og við taki niðursveifla. Ekkert hefur hlýnað frá 1998 og hafísinn í ár er t.d. 60% meiri en hann var 2012.
Ég veit vel, að þegar menn lesa þetta munu þeir telja, að nú hafi ég endanlega farið úr límingunum. En svo er alls ekki. Mér er full alvara. Loftslagsvandinn er enginn vandi. Þvert á móti. Afturhvarf til hins hlýja, raka loftslags sem ríkti á fyrri hluta núverandi hlýskeiðs væri öllum til hagsbóta.
Ég hélt ekki að það væru nein sérstök tíðindi, að mesti óvinur alls sem lifir, er frost og kuldi. Þetta hljóta allir að vita. Skynlausar skepnur, fuglar, fiskar, skordýr, grös og jurtir vita þetta vel og leita því ávallt í hlýjuna. Umhverfisverndarsinnar vita þetta, þótt undarlegt megi virðast augljóslega ekki. Þeir, fjölmiðlamenn og flestir stjórnmálamenn, með Al Gore í fararbroddi hafa fengið þá flugu í höfuðið að hlýjan, vinur alls sem lifir, sé vond. Hin meinlokan er þó enn undarlegri, en hún er sú, að heimurinn muni farast, ef hlýnar eitthvað agnarlítið aftur, um kannski eina- tvær gráður á næstu hundrað árum, þannig að loftslag fari aftur að líkast því sem var t.d. á dögum Grikkja og Rómverja. Þá voru núverandi sandöldur Norður- Afríku grónar og helsta kornforðabúr veldisins. Allt Miðjarðarhafssvæðið var raunar grænna og grónara en nú og fornleifar sanna, að vínrækt var stunduð við Hadríanusar- múrinn á landamærum Skotlands. Eins og íslenskir jöklafræðingar vita voru íslenskir jöklar á þessum tíma miklu minni en nú, sumir lítið annað en snjóskaflar, sem sem sjá má á meðfylgjandi mynd (myndina má stækka með því að tvísmella á hana). Hvað gerir það til þótt slík veðrátta komi aftur? Ég vil taka þetta skýrt fram vegna þess að bókstaflega allir sem um þetta mál fjalla ganga út frá því sem gefnu, að endurhlýnun og afturhvarf til hins hlýja og raka loftslags á dögum víkinga, Rómverja (hlýrra en hjá víkingum) eða Forn- Egypta (hlýrra en hjá Rómverjum) eða jafnvel afturhvarf til bórealsks tíma þegar flestallar eyðimerkur voru grónar og Ísland jöklalaust væri eitthvað vont. Svo er alls ekki. Þvert á móti. Þótt merkilegt megi virðast sýnast líka flestir, sem eins og ég blása á gróðurhúsakenningarnar telja, alveg eins og forsvarsmenn kenningarinnar, að slík endurhlýnun væri eitthvað sem beri að forðast og berjast á móti. Svo er alls ekki.
Þótt menn, eða að minnsta kosti Íslendingar, hljóti eins og ég hafa lært það, að veður var miklu hlýrra fyrr á öldum og árþúsundum virðast allir aðrir en ég búnir að gleyma því. Í mesta lagi er þess stundum getið, að veður hafi verið hlýrra á landnámsöld, sem er út af fyrir sig rétt, en þá hafði þó kólnað verulega frá dögum Grikkja og Rómverja þúsund árum fyrr. Veður á dögum Rómverja hafði aftur kólnað verulega frá dögum Forn- Egypta, sem aftur var kaldara en á hinu atlantíska eða heitasta skeiði bórealska tímans (einnig nefnt holocen- hámarkið) sem lauk fyrir eitthvað rúmlega 6000 árum, skömmu áður en elstu mannvirki Forn- Egypta og Súmera fóru að rísa. Þá var hiti mun hærri en svörtustu spár tölvulíkanasmiða umhverfisverndarsinna gera ráð fyrir, 4-5 stigum hærri en nú. Þá var Ísland jöklalaust og Sahara algróin eins og aðrar eyðimerkur. Þetta eru allt beinharðar staðreyndir sem ekki er hægt að mótmæla og ég hef vitað um síðan í æsku og hélt til skamms tíma að væru alkunnar. Enginn virðist nú muna eftir þessu nema ég.
En lítum nú nánar á málin: Ég lærði eins og aðrir i í barna- gagnfræða- og menntaskóla að við lifum nú á ísöld, þótt hlýskeið sé. Í raun er loftslag nú afar kalt, sé miðað við jarðsöguna í heild, og raunar einnig á mælikvarða núverandi hlýskeiðs, sem er eitt af í kringum 20 slíkum síðustu þrjár ármilljónir. Menn hljóta að vita, eins og ég, að mest alla milljarða ára sögu jarðarinnar hefur hiti verið allt frá fimm- tíu og stundum allt að 20 stigum hærri en nú og lítill, og oftast enginn ís við heimskautin. Mest alla jarðsögu Íslands, þ.e. á tertíertíma sem nær yfir fyrstu 15-20 milljón (ekki þúsund) árin þar til núverandi ísöld hófst, var loftslag og gróður hér svipaður og nú er í Norður- Kaliforníu, svo sem sjá má á surtarbrandslögum og steingervingum á Tjörnesi og víðar. Slíkt loftslag er Íslandi og jörðinni allri eðlilegt, ekki ísaldarkuldinn, sem nú ríkir, þrátt fyrir hlýskeið.
Núverandi hlýskeið ríkjandi ísaldar hófst með gífurlegu flóði fyrir eitthvað um tíu-tólf þúsund (ekki milljón) árum. Hiti hækkaði þá enn einu sinni skyndilega um tíu stig eða meira á norðurslóðum á minna en mannsaldri alveg án gróðurhúsaáhrifa af mannavöldum svo jökulskildirnir miklu bráðnuðu á örskömmum tíma.
Menn hafa, sem fyrr sagði fundið merki um 20 eða fleiri önnur slík hlýskeið á núverandi ísöld (eða kvartertíma), sem staðið hefur í allt að þrjár milljónir (ekki þúsundir) af 4.500 milljón ára sögu jarðarinnar. Þau standa í fáeinar árþúsundir á um hundrað þúsund ára fresti og hafa sum augljóslega verið miklu hlýrri en það sem nú ríkir. Um ástæður hlýskeiðanna er ekkert vitað með vissu, en langtímasveiflur í geislun sólar eru alls ekki ólíkleg orsök. Breytingar á sporbaug jarðar geta varla skýrt svo skyndilegar og snöggar sveiflur. Fundist hafa merki um nokkrar aðrar stórar ísaldir á fyrri tímaskeiðum jarðsögunnar, en þær hafa verið tiltölulega stuttar sé miðað við ármilljarða heildarlengd hennar.
Hitastig á jörðinni fer sem fyrr sagði nú hægt kólnandi og þornandi. Þessi kólnun er ekki jöfn, en þótt hita- og rakakúrfan sé hlykkjótt, liggur hún afdráttarlaust niður á við, mönnunum og gjörvöllu lífríkinu til ómælanlegs tjóns. Stóru niðursveiflurnar í hitakúrfunni má kalla litlar ísaldir og hafa verið nokkrar. Þess á milli hlýnar aftur um skeið, en þrátt fyrir allar sveifur og sveiflur innan í sveiflum kólnar og þornar loftslagið hægt og sígandi. Allir kannast við síðustu litlu ísöld sem náði (gróflega) yfir tímabilið frá 1300-1900, en önnur slík, sem þó var miklu hlýrri, hefur lengi verið kunn. Hún hófst eitthvað upp úr 500 f. Kr. og náði inn á fyrstu aldir okkar tímatals. Þá lagðist byggð af í norður- Skandinavíu og gresjur Mið- Asíu skrælnuðu. Þetta hvort tveggja átti mikinn þátt í að hrinda af stað þjóðflutningunum miklu.
Enn ein slík lítil ísöld (sem þó var hlýjust þeirra) hófst um 2200 f. Kr. og stóð í 2-3 aldir samkv. borkjörnum á Grænlandi. Þurrkarnir sem henni fylgdu áttu mikinn þátt í að gera útaf við elsta konungsríki Egyptalands og menningu Súmera í núverandi Írak.
Mönnum sést stundum yfir, hve stutt er síðan jökulskeiðinu, (sem margir kalla einfaldlega ísöldina) lauk. Rekji menn söguna aftur til þess tíma þegar pýramídar Egypta voru reistir og elsta syndaflóðsagan, Gilgamesh, var rituð af Súmerum eru þeir þegar komnir hálfa leið aftur á ísöld. Það er varla tilviljun að slíkar flóðasagnir eru alls tæplega 200 talsins frá öllum heimshornum, en frægastar eru sagnirnar um Nóaflóð, Gilgamesh og Atlantis. Flóðið mikla í lok ísaldar er miklu nær okkur í tíma en flestir halda.
Fyrstu árþúsundin eftir flóðið mikla, sem markar upphaf núverandi hlýskeiðs var loftslag á norðurslóðum sem fyrr sagði miklu heitara en ofstækisfyllstu reiknimeistarar og spámenn heimsendafræðinga nútímans gera ráð fyrir í svörtustu tölvuspám sínum. Ísbirnir og aðrar heimskauptaskepnur lifðu þó góðu lífi örlítið norðar en nú. Meginjöklar á Suðurskautslandinu og Grænlandi bráðnuðu ekki, þótt eitthvað kvarnaðist úr þeim, einkum Grænlandi, og meðalyfirborð sjávar, að frátöldu landrisi (sem var gríðarlegt á norðurslóðum þegar jökulfarginu létti) og landsigi var litlu hærra en nú. Allt þetta dæmi um yfirborð sjávar er raunar afar flókið, því landrisið sem síðar hefur orðið á norðurslóðum er geysimikið, ekki síst hér á Íslandi. Annars staðar, svo sem við Norðursjó, hefur orðið landsig. Við Miðjarðarhafið og sunnar, þar sem áhrifa frá jökulfarginu gætti ekki var yfirborð sjávar þó sáralítið hærra en nú.
Um þetta eins og annað er best að nota raunverulegar sögulegar staðreyndir en gleyma tölvulíkönum. Vatnajökull og aðrir nýmyndaðir smájöklar á norður- og suðurhveli og það sem kvarnast úr Grænlandi dugir aðeins til fáeinna sentimetra eða í mesta lagi örfárra tuga sentimetra hækkunar sjávarborðs þótt allra svörtustu tölvuspár rættust og jörðin hyrfi til bórealska tímans og yrði aftur sem aldingarður. Ekkert bendir þó til að svo fari. Ef gufuhvolfið hlýnar eykst mjög vatnsgufa í því, sem stuðlar að lækkun sjávarborðs. Sömuleiðis eykst snjókoma á jökla mikið, en það er ákoma (snjókoma umfram sumarbráðnun) ekki hitastig, sem mestu ræður um vöxt og viðgang jökla. Eitt er alveg víst: Bæði Grænland og Suðurskautslandið voru á sínum stað þótt loftslag væri þetta mikið hlýrra.
Á bóreölskum tíma var Ísland nánast paradís á jörðu í samanburði við það sem nú er, enginn Vatnajökull, aðeins fáeinir snjóskaflar á hæstu tindum og landið allt grænt og gróðri vafið. Hveitirækt hefði trúlega mátt stunda á Sprengisandi, jafnvel á Hveravöllum. Allt lífríkið tók við sér. Gífurleg landflæmi víða um heim, sem höfðu verið lítt byggileg vegna kulda eða þurrka, urðu nú aftur lífvænleg mönnum, dýrum og jurtum. Freðmýrar bráðnuðu án þess að metanuppstreymi gerði illt af sér. Uppgufun úr höfunum jókst, og hið hlýja loft gat tekið til sín meiri raka en áður. Sahara- eyðimörkin varð grasi gróin og þéttbyggð mönnum og skepnum. Síðan kólnaði hægt og þornaði, svo byggðin færðist til strandar og í Nílardalinn. Þessi þróun tók langan tíma. Sinai- skaginn hefur þannig örugglega verið miklu grónari en nú þegar Móses var þar á ferð með fólk sitt í 40 ár fyrir um 3.500 árum, því um sama leyti sýna fornleifar að krókódílar og flóðhestar voru þá enn í nú löngu horfnum fljótum í Ahaggar og Tibesti- fjöllum langt inni í Sahara.
Þessi kólnun og þornun náði hámarki um aldamótin 1900, en þá voru jöklar á Íslandi og annars staðar meiri en nokkru sinni frá því á jökulskeiði (ísöld sem fáfróðir kalla svo). Jafnframt því að Vatnajökull og aðrir smájöklar á norður- og suðurhveli hafa verið að myndast og skríða fram hafa eyðimerkur hvarvetna verið að stækka, uppgufun minnkar úr höfunum, og kalt loftið inniheldur minni raka en fyrr. Enn á tímum Rómverja voru borgir reistar í blómlegum landbúnaðarhéruðum Norður- Afríku, þar sem nú eru sandöldur einar. Stórir hlutar Norður- Afríku voru enn grassléttur og þaðan komu fílar Hannibals og villidýrin í hringleikahúsin. Þar sem áður voru kornakrar Mesópótamíu, eru nú eyðimerkur Íraks. Í Sádí- Arabíu, Íran og í Góbí og Taklamakan- eyðmörkum Vestur- Kína hafa fundist fjölmargar, nú nafnlausar og yfirgefnar borgir og þorp grafnar í sandinn, því með lækkandi hitastigi minnkar úrkoman og eyðimerkur skrælna. Þegar síðasta litla ísöld hófst fyrir alvöru um 1300 grófust þorp Anasazi- indíána í suðvesturríkjum Bandaríkjanna í sand og fóru í eyði.
Þessar staðreyndir og margar aðrar voru mér og jafnöldrum mínum kenndar fyrir löngu og ég hef vitað um þetta flest síðan ég var barn og unglingur. Ég hélt því í einfeldni minni að aðrir vissu þetta líka. Svo virðist ekki vera. Bókstaflega allir aðrir virðast vera búnir að gleyma því sem þeir þó hljóta að hafa lært eins og ég, nefnilega að loftslag á jörðinni hefur verið að kólna og þorna í sveiflum og rykkjum í sex- sjö þúsund ár. Endurhlýnun væri öllum til góðs, mönnum, dýrum og jurtum.
Ég er hins vegar þannig gerður að ég trúi betur beinhörðum sögulegum staðreyndum en útreikningum tölvulíkanasmiða. Ef einhver trúir mér ekki er best að vitna í þann mikla umhverfisverndarsinna Hjörleif Guttormsson, en hann segir í Árbók Ferðafélagsins 1993 m.a.:
Á landnámsöld og fram eftir öldum voru jöklar hér sem annars
staðar á landinu langtum minni en nú er. Jökulhetta var á
Hnappafelli, eins og Öræfajökull var nefndur í öndverðu, og
skriðjöklar teygðu sig þar eitthvað niður eftir hlíðum. Vatnajökull
var til en langtum minni en síðar varð, hugsanlega að mestu skorinn
sundur í tvo eða þrjá jökulskildi, enda lengst af kallaður
Klofajökull. Meginskriðjöklarnir frá honum voru litlir í samanburði
við það sem síðar varð. Það sem við köllum einu nafni
Breiðamerkurjökul voru þrjár skriðjökultungur sem óvíst er
hvort náðu að renna saman neðan við Mávabyggðir en sú nafngift
náði þá einnig yfir Esjufjöll. Jökuljaðarinn hefur þá legið allt
að 15 kílómetrum innar en nú er en utan við var slétta sem verið
hafði sjávarbotn í ísaldarlokin. Drjúgur hluti þessarar miklu
sléttu hefur verið gróinn og skógivaxinn á köflum eins og múlarnir
beggja vegna og þar var víða allþykkur jarðvegur
Hjörleifur talar hér um landnámsöld, en þá var samt miklu kaldara og jöklar meiri en verið hafði fyrr, t.d. á tímum Grikkja og Rómverja, sem sjá má á meðfylgjandi korti. (kortið má stækka með því að tvísmella á það). Enn fyrr voru jöklar enn minni og eyðimerkur hvarvetna á jörðinni enn grónari. Hvað gerir það til þótt aftur færi að hlýna?
Enn eru á lífi menn sem muna síðasta vetur litlu ísaldarinnar, frostaveturinn 1918. Slíkir vetur og aðrir enn verri voru algengir allt frá því á miðöldum og fram undir 1900 og það væri vissulega óskandi að þeir komi aldrei aftur. Því miður er líklegt að svo fari. Næsta litla ísöld verður sem fyrr sagði vafalaust enn kaldari en sú sem nú hefur gengið yfir um sinn. Þegar jökulskeiðið hefst svo fyrir alvöru verður ekkert eftir af byggingum og streði Íslendinga annað en fáeinar borholur og jarðgöng djúpt undir jöklinum. Þetta er engin barnaleg heimsendaspá, þetta hefur gerst 20 sinnum eða oftar á núverandi ísöld og mun alveg örugglega gerast aftur. Gróðurhúsaáhrifin, ef einhver eru, gætu hugsanlega hægt á þessari þróun eða stöðvað hana. Vonandi fer svo, en fátt bendir til þó til slíks.
Þrátt fyrir þær óumdeildu, óhrekjanlegu náttúrufræðilegu og sögulegu staðreyndir, sem ég hef bent á og auðvelt er að staðfesta lifir sú skrýtna bábilja góðu lífi í hugarheimi tölvulíkanasmiða, að eyðimerkur muni stækka og allt skrælna ef aftur hlýnar í veðri.
Raunar heyrist þetta litla orð aftur bókstaflega aldrei í heimsendaskýrslum reiknimeistaranna, sem hleyptu allri þessari undarlegu steypu af stokkunum.
En af hverju allur þessi ótti við hlýjuna? Mér sýnist ástæðan vera augljós: Ömurlegt ástand náttúrufræðikennslu austan hafs og vestan. Það er slæmt hér, en utanlands virðist ástandið enn miklu verra. Hinir erlendu fjölmiðlamenn, sem áttu upptökin að umræðunni um gróðurhúsaáhrifinog ráða henni, virðast almennt hafa verið tossar í skóla, og stjórnmálamennirnir, sem ákvarðanir taka, að mestu út frá skrifum fávísra æsifréttablaðamanna, sýnast hafa verið álíka grænir í flestum námsgreinum. Meira að segja íslenskir ráðamenn taka undir þetta undarlega tal um loftslagsvandann. Það er kannski hægt að fyrirgefa útlendingum, því náttúrufræðikennsla virðist í molum erlendis sem fyrr sagði, en Íslendingar ættu að vita meira. Ég get fullyrt, að það var ógerlegt að ná stúdentsprófi frá eina menntaskólanum í Reykjavík í minni tíð án þess að vita mest allt eða allt það sem að framan greinir. Hvers vegna tala þeir þá svona?
Strax í fornöld tala ýmsir höfundar um versnandi veðurfar og stækkun eyðimarka og menn, t.d. á Norðurlöndm hafa vitað öldum saman að gróður var áður miklu meiri og jöklar minni en nú. Þegar snemma á 19. öld var bent á, að trjástofnar í mýrum í háfjöllum Skandinavíu sanna afdráttarlaust, að trjálína hefur sums staðar lækkað um 700-900 metra frá því skógur óx hæst upp í fjöll. Það var svo um aldamótin 1900 sem þeir Blytt og Sernander gerðu í meginatriðum grein fyrir þeirri hægu kólnun og þornun sem staðið hefur frá bóreölskum tíma og enn er fylgt, en það voru einmitt þeir sem notuðu fyrst orðið bórealskur um hið afar raka og heita tímabil fyrst eftir flóðið mikla fyrir um 11.500 árum, (holocen- hámarkið) þegar loftslag var heitara en ofstækisfyllstu gróðurhúsamenn gera ráð fyrir í svörtustu tölvuspám sínum og jörðin var einn aldingarður. Þetta og margt annað ættu alvöru, marktækir vísindamenn að vita, en margir þeirra gera það augljóslega ekki.
Íslenskir fjölmiðlamenn eru vissulega sekir um margt, en þeir eru ekki sekir um allt, og í þessu máli er þáttur þeirra aðallega að éta athugsemdalaust upp blaðrið úr fákænum erlendum starfsbræðrum sínum. En hvað með alla vísindamennina? Þáttur þeirra er merkilegur og undarlegur. Menn hafa nefnilega vitað afar lengi að tölvulíkön eru óþörf, aðeins þarf að rekja mannkynssöguna (ekki jarðsöguna) afturábak í fáeinar árþúsundir. Getur verið að þeir séu slíkir fagidíótar að þeir viti þetta ekki? Margt bendir til þess.
Erlendir stjórnmálamenn virðast hafa gripið blaður fjölmiðlamanna um þessi mál á lofti og síðan fengið vísindamenn sér til hjálpar. Þetta hefur síðan undið upp á sig. Allir vita, að lögfræðingur gefur það lögfræðiálit sem best hentar þeim sem borgar fyrir álitið. Eins og margir hafa bent á eru vísindamenn á stöðugum höttum eftir styrkjum, og undanfarin ár renna flestir og stærstu styrkirnir til þessara mála. Fjölmiðlamenn sem þiggja laun sín og þar með hús, bíl og sjálf fötin utan á sig beint úr vösum Baugs- forkólfanna ímynda sér margir að þeir séu óháðir, en eru það ekki. Svipað gildir um vísindamann sem þiggur laun sín frá t.d. Norðurskautsráðinu, Evrópusambandinu eða Sameinuðu þjóðunum. Þeir fá þær niðurstöður sem þeir vita að vinnuveitendur þeirra vilja helst sjá, og fara raunar síðan smám saman ósjálfrátt að trúa þeim sjálfir.
Talið um að vísindamenn séu sammála um þetta mál er hins vegar gamalt og alkunnugt áróðursbragð, sem gróðurhúsamenn beita mjög. Ef menn vilja geta þeir t.d. flett upp á Wikipedíu þar sem er langur listi yfir hámenntaða, virta vísindamenn í loftslagsmálum sem eins og ég blása gjörsamlega á koldíoxíð- gróðurhúsahjalið, en um þá er aldrei talað. Lygin er líka alltaf miklu skemmtilegri og meira spennandi en sannleikurinn. Vísindamaður á að leita sannleikans, hvert svo sem það kann að leiða. Jafnskjótt og hann gengur á mála hjá einhverjum hagsmuna- eða þrýstihópi fer hann að gerast málpípa og halda fram tilteknum málstað. Hann hættir þá að leita sannleikans og þar með að vera vísindamaður.
Mér hefur raunar sýnst í gegnum tíðina, að það sé erfitt, kannski alveg ómögulegt að halda fram nokkrum málstað, hversu góður sem hann kann að virðast, án þess að ljúga.
Reyndar eru margir þeirra svokölluðu vísindamanna sem hæst hafa um þessi mál gjarnan með próf í einhverri allt annarri fræðigrein. Yfirlýsingar dýrafræðings eða grasafræðings um veðurfræðileg efni eru álíka marktækar og t.d. yfirlýsingar tannlæknis um verkfræði eða jarðfræðings um stjörnufræði. Eitt af fjölmörgum dæmum um slíkt er háværasti talsmaður loftslagsdeildar NASA, James Hansen, sem er stjarneðlisfræðingur og hefur beitt þessari áður virtu stofnun í þágu allra ofstækisfyllstu gróðurhúsamanna, t.d. með fráleitum og beinlínis fölsuðum og röngum yfirlýsingum um að Suðurskautslandið sé að bráðna. Staðreyndin er, að þar er jökullinn að þykkna eins og hábunga Grænlandsjökuls, öfugt við gróðurhúsatalið.
En víkjum aðeins nánar að Suðurskautslandinu: Ég lærði harla fátt í gagnfræðaskólanum við Lindargötu, en man þó vel eftir kortabók sem ég notaði þar, enda alltaf verið áhugamaður um landafræði. Í þessari kortabók var að finna yfirlit yfir meðalhita sumar og vetur á Suðurskautslandinu, en slíkt hitakort geta menn nú nálgast á netinu. Þar munu menn sjá eins og ég sá fyrir hálfri öld, að nær alls staðar á Suðurskautslandinu er margra tuga stiga frost árið um kring og kemst aldrei nálægt frostmarki þannig að ís geti bráðnað, jafnvel yfir allra, allra heitasta árstímann. Meðal- hiti yfir árið á meginjökli Suðurskautslandsins er mínus 57 stig. Gróðurhúsamenn telja, að hækkun hita um 1- 4 stig muni leiða til bráðnunar Suðurskautslandsins. Mér hefur hins vegar alltaf skilist í fákænsku minni að ís þurfi fyrst að ná frostmarki áður en hann bráðnar. Menn telja raunar að á stórum hlutum Suðurskautslandsins hafi hiti aldrei náð frostmarki svo ís geti bráðnað síðan í lok tertíertíma fyrir um þrem milljónum ára, þótt sum hinna ýmsu hlýskeiða, sem síðan hafi komið hafi verið miklu hlýrri en það sem nú ríkir. Ís, sem er t.d. mínus 40 stig er nefnilega alveg jafn frosinn og ís sem er mínus 44 stig, eða það hélt ég. Jafnvel við strendurnar nær hitinnn sárasjaldan, og víðast aldrei frostmarki nema þá fáeina daga yfir heitasta árstímann. Á þessu er þó ein undantekning: Út úr Suðurskautlandinu gengur langur og mjór skagi langt, langt í norður í átt að Suður- Ameríku, út fyrir heimskautsbauginn inn í tempraða beltið. Allra, allra nyrst á þessum skaga eru fáeinir smájöklar, sem eru jafn langt og lengra frá suðurskauti en Ísland er frá norðurskauti. Norðuroddi skagans er raunar eini hluti meginlandsins þar sem ís getur yfirleitt bráðnað og þar eru meira að segja dæmi um rigningu á sumrin, sem annars er óþekkt á Suðurskautslandinu. Smájöklarnir þarna hafa verið að hopa dálítið og þar er komin skýringin á fréttum NASA og fleiri um bráðnun Suðurskautslandins. Þær fjalla allar um norðurodda þessa skaga, þótt það sé aldrei tekið fram. Norðuroddi skagans, sem er í tempraða beltinu, norðan heimskautsbaugsins, er líka vinsæll viðkomustaður fyrirmanna og forseta sem vilja býsnast yfir hlýnun jarðar. Þess er nánast aldrei getið, að fljótandi hafís umverfis hefur aukist jafnt og þétt frá 1978 og hitastig á sjálfu meginlandinu hefur verið að lækka, ólíkt því sem er á norðurhveli. Óumdeildar mælingar sýna, að sjálfur meginjökullinn er að þykkna. Skýringin virðist einföld. Í þeirri tímabundu uppsveiflu, sem ríkt hefur undanfarna áratugi hefur uppgufunin úr höfunum aukist og þar með úrkoman. Þessi aukna úrkoma skilar sér í nágrenni heimskautanna sem snjór, þannig að meginjöklar þykkna og skriðjöklar herða á sér, þótt kvarnist dálítið úr jöðrunum. Raunar fer bókstaflega öll bráðnun við Suðurskautslandið þannig fram að hafísjakar brotna úr skriðjöklum og bráðna síðan í Suður- Íshafinu. Það sama er að gerast á Grænlandi. Hábunga Grænlandsjökuls hefur hækkað, jafnframt því að kvarnast úr jöklum við sjávarmál og snælínan hækkar.
Gróðurhúsamenn svífast einskis. T.d. hefur nýlega komið í ljós, að svonefnd hokkíkylfa um hlýnunina (Yamal- trjáhringjakúrfan), sem mjög hefur verið haldið á lofti ekki síst af Al Gore og IPCC. var vísvitandi fölsun, gerð með því að velja úr trén sem hentuðu málstaðnum en sleppa öðrum.
En víkjum nú aðeins að lofttegund lífsins, koldíoxíðinu voðalega. Það er, ásamt vatni, undirstaða alls lífs á jörðinni. Þegar jörðin var ung, fyrir um fjórum milljörðum ára, áður en lífs varð vart, virðist koldíoxíð hafa verið yfir 20% gufuhvolfsins. Það hefur streymt úr iðrum jarðar æ síðan og ef lífsins nyti ekki við væri það nú örugglega meginuppistaða gufuhvolfsins eins og á systurplánetu jarðar, Venusi. En á Venusi er ekki fljótandi vatn, svo líf getur ekki þrifist. Hér hefur koldíoxíðið, ásamt vatni og með því að tengjast ýmsum frumefnum myndað þær gífurlega flóknu keðjur kolvetnissambanda sem eru lífið sjálft. Það er fráleitt og beinlínis fáránlegt að tala um þessa undirstöðulofttegund í gufuhvolfinu frá upphafi og byggingarefni sjálfs lífsins sem mengun, eins og gróðurhúsamenn gera í ofstæki sínu, fáfræði og heimsku. Réttara væri að tala um óbundið súrefni og hið þrígilda afbrigði þess, ósón, sem mengun, því óbundið súrefni er ekki upprunalegt í gufuhvolfinu og ekki nauðsynlegt lífi, heldur úrgangsefni frá jurtalífinu sem dýrin (og maðurinn) nýta sér. Þessi saur jurtanna myndar nú 20,9% gufuhvolfsins en koldíoxíðið, sjálf undirstaða lífsins, er nú einungis orðið 0.040%. Það hallar með öðrum orðum mjög á koldíoxíðið í þessari hringrás. Jurtirnar (og sumar bakteríur) gleypa jafn óðum allt það koldíoxíð sem þær fá, og breyta í lífmassa, lifandi vefi, en dýralífið, sumar aðrar bakteríur, sem nýta súrefni og sveppagróðurinn getur engan veginn að torgað öllu súrefninu sem jurtirnar gefa frá sér. Jurtirnar, ekki aðeins á þurrlendi, heldur einnig og enn frekar í höfum og vötnum þurfa gífurlegt magn koldíoxíðs til að viðhalda sér og lífinu á jörðinni. Án jurtanna og koldíoxíðs mundu öll dýr deyja og allt líf hverfa. Kolefnið, sem er undirstaðan og kjarninn í öllu sem lifir kemur nefnilega allt upprunalega úr koldíoxíði andrúmsloftsins í gegnum jurtalíf og þær bakteríur, sem nýta það til að framleiða lífmassa.
Á sama hátt og aldrei er talað um endurhlýnun heldur aðeins hlýnun er ávallt talað um koldíoxíð- mengun, aldrei nokkurn tímann eins og rétt er, um hringrás. Og sú staðreynd heyrist aldrei nefnd að þessi lofttegund lífsins streymir úr iðrum jarðar allan sólarhringinn alla daga ársins ofansjávar og neðan og raunar ekki síst hér á Íslandi. Þetta nær hámarki í eldgosum, en þótt ekkert sé eldgosið streymir koldíoxíð upp frá jarðhitasvæðum jarðar allan ársins hring, ekki aðeins ofansjávar, heldur jafnvel enn frekar á Atlantshafshryggnum og öðrum slíkum eldvirkum neðansjávarhryggjum, sem ná meira en fjörutíu þúsund kílómetra neðansjávar í öllum heimshöfum í mörgum hlykkjum allt umhverfis jörðina. Á þessum hryggjum eru ótaldar þúsundir, ef ekki milljónir eldstöðva og loftventla, sem koldíoxíð streymir upp úr. Án þessa uppstreymis nýs koldíoxíðs mundi jurtalífið í sjó og á landi stórlega dragast saman, því það sem kemur frá mönnum, dýrum, bakteríum og sveppum dugar engan veginn til. Jurtirnar eru gráðugar í koldíoxíð.
Hér kemur að dálítið merkilegu atriði: Enginn veit, eða getur vitað hve mikið náttúrulegt uppstreymi koldíoxíðs er. Mæling á uppstreymi lofttegunda úr jörðu er gífurlegum erfiðleikum bundin sem m.a. má sá á því að nýlega var tveimur aðilum falið að mæla uppstreymi brennisteinsvetnis frá Hellisheiðarvirkjun. Annar aðilinn sagði uppstreymið vera 5000 rúmmetra á sólarhring, hinn sagði það vera 80.000 rúmmetra. Hver sá vísindamaður, sem gefur frá sér áætlanir og yfirlýsingar um uppstreymi koldíoxíðs úr eldfjöllum og hverasvæðum ofansjávar og neðan allt umhverfis jörðina fer aðeins með getgátur gjörsamlega út í loftið og verður sjálfum sér og vísindunum til minnkunar. Enginn veit þetta og enginn getur mælt þetta. Það eina sem er öruggt er, að magnið er gríðarlegt. En af hverju er ekki settur kolefniskvóti á hverasvæði og eldfjöll Íslendinga? Ástæðan virðist harla einföld: Menn virðast almennt alls ekki vita um þetta uppstreymi, sem er þó lykilatriði í koldíoxíðhringrásinni. Kyoto- menn nefna það aldrei.
Sömuleiðis er aldrei talað um það gífurlega magn koldíoxíðs, sem kemur frá sveppagróðri og þeim bakteríum sem nýta súrefni, í höfum, í landi og í lofti. Þessir sveppir og bakteríur eru langflestar ósýnilegir, en allar þessar örverur framleiða koldíoxíð án þess að nokkur taki eftir því nema þá sem loftbólum í brauði eða ostum eða þegar freyðir í ölglasi. Allt sem deyr í höfunum, frá því smæsta upp í stórhveli er leyst upp af þessum sveppagróðri og bakteríum og breytist að stórum hluta í koldíoxíð. Margt smátt gerir eitt stórt, og menn ættu að hafa í huga að örverur eru meira en helmingur af því sem lifir, öllum lífmassa jarðar.
Um allt þetta tala þeir sem býsnast út af súrnun sjávar aldrei. Þeir virðast halda, að allt koldíoxíð í höfunum komi úr því agnarlitla magni sem er í andrúmsloftinu, þ.e. þeim ca 400 grömmum (ekki kílóum) þess sem finnast í hverju tonni gufuhvolfsins, og aukning þess um fáein grömm í tonni muni breyta heimshöfunum í gallsúra eyðimörk.
Algert undirstöðuatriði í hringrás gufuhvolfsins er upptaka jurtanna á koldíoxíði. Um hana gildir í meginatriðum það sama og áður var sagt um náttúrulegt uppstreymi: Enginn veit hve mikið það er og enginn getur mælt það. Nýlega kom yfirlýsing frá hópi vísindamanna sem sagði að upptaka Amazon- frumskógarins á koldíoxíði væri helmingi meiri en áður var talið. Sú yfirlýsing sýnir fyrst og fremst í hvers konar villu og svima menn vaða hér. Þeir vita ekki hvort þeir eru að koma eða fara. Auk þess er oft látið eins og Amazon sé upphaf og endir allrar koldíoxíð- upptöku. Það er fásinna. Hvert einasta grasstrá og þörungur hér á Íslandi og annars staðar í sjó og á landi étur koldíoxíð. Þótt Amazon- svæðið sé stórt er það aðeins agnarlítið brot í því gífurlega stóra dæmi.,
Hlutfall koldíoxíðs (sem veldur innan við 5% allra gróðurhúsaáhrifa) sýnist vissulega hafa aukist dálítið. Það er sagt hafa verið um 0.029% fyrir iðnbyltingu , en er nú, sem fyrr sagði sagt um 0.040% gufuhvolfsins, hugsanlega fyrir tilverknað mannanna, sem hafi tímabundið framleitt meira en jurtirnar hafa undan að torga. . Heimsendir á sem sagt að verða vegna þess að vonska mannanna hafi valdið því að koldíoxíð hafi aukist um sem svarar um 110 GRÖMMUM (ekki kílóum, heldur grömmum) í hverju TONNI andrúmslofts á síðustu 250 árum, eða sem svarar 110 króna vöxum af einni milljón í 250 ár! (Raunar eru yfirlýsingar um koldíoxíð á fyrri öldum vafasamar, m.a. vegna þess að magn þess mælist mismundandi eftir landsvæðum og árstíðum).
Og hvað gerir það til þótt koldíoxíð aukist? Hvað er vandamálið? Jafnvel þótt aukið koldíoxíð stuðli að endurhlýnun jarðarinnar (sem fátt bendir til að það geri að neinu marki) væri slík endurhlýnun hið besta mál, ekki aðeins fyrir mannkynið, heldur einnig og ekki síður fyrir öll dýr og jurtir, fugla og fiska og allt sem þrífst á jörðinni. Ef um einhvers konar endurhlýnun til lengri tíma er að ræða ber að fagna því og beinlínis auka koldíoxíð- mengunina. Það mundi þó því miður afar litlu breyta, því koldíoxíð er aðeins talið ábyrgt fyrir 3-5% af gróðurhúsaáhrifum, kannski minna. Vatsgufa orsakar um 90% allra gróðurhúsaáhrifa og metan og fleiri lofttegundir mest af þvi sem eftir er.
Það kann að koma einhverjum á óvart sem les þessar línur, að ég er hlynntur verndun náttúrunnar og var það löngu áður en slíkt komst í tísku. Ég las bækur Rachel Carson í æsku og hafði, og hef að vissu marki enn áhyggjur af mengun. Ég er hér að tala um raunverulega mengun, ekki koldíoxíð. Frá bílum kemur t.d. kolmónoxíð og ósón, sem er ertandi og eitrað og einnig fíngert sót, auk ryks. Ýmis sápuefni, áburður og fleira sem kemur frá efnaiðnaði svo og lyf, sem fara í gegnum líkamann og út í skolpræsakerfið geta líka valdið skaða. Þetta og margt annað er raunveruleg mengun sem berjast á gegn.
En umræðan um mengun hefur því miður lengi verið að mestu í höndum fávísra (yfirleitt vinstri sinnaðra) öfgamanna.
Þegar talað er um loftmengun, koldíoxíð og áhrif mannanna á gufuhvolfið ættu menn líka fyrst að gera sér grein fyrir stærð þess. Það hefur engin eiginleg ytri mörk, en um þrír fjórðu þess eru í veðrahvolfinu, sem er nokkurn veginn sá hluti gufuhvolfsins sem er fyrir neðan flugvélina þegar flogið er milli landa. Þegar menn horfa út um glugga flugvélarinnar ættu þeir að gera sér grein fyrir því hvílíkar ógnarstærðir hér er um að ræða, en gufuhvolfið er ekki aðeins yfir helstu flugleiðum heldur einnig byggðum og óbyggðum, eyðimörkum, heimskautum og úthöfum. Menn ættu líka að hafa í huga, þegar talið berst að mengun að um þrír fjórðu hlutar jarðar (72%) eru þaktir úthafi þar sem mengun er engin að heita má. Aðeins rúmur fjórðungur er land. En ekki nóg með það: Um helmingur mannkyns býr á um 5% þessa lands og um 80% býr á um 20% þurrlendisins. Aðeins um 20% mannkyns byggir um 80% þurrlendis jarðar, sem þó er, sem fyrr sagði aðeins rétt rúmur fjórðungur yfirborðsins. Jafnvel innan landamæra helstu mengunarlandanna svo sem Bandaríkjanna, Rússlands og Kína er að finna gífurleg landflæmi, þar sem byggð, og þar með mengun, er lítil sem engin.
Flestöll loftmengun er þyngri en andrúmsloftið og fellur því til jarðar nálægt upptökum. Hún er því ávallt staðbundin að meira eða minna leyti, en að sjálfsögðu á að berjast á móti henni. Undistöðulofttegund lífsins, koldíoxíð, er hins vegar ekki mengun og getur ekki verið það.
Olíusóunin hefur líka verið gífurleg, því olía hefur lengi verið allt of ódýr. Óskaplegt magn hefur farið og fer til húshitunar og raforkuframleiðslu, sem vel má leysa með öðrum hætti. Sparneytnir bílar eru líka hið besta mál, ekki vegna koldíoxíðs, heldur vegna þess að sparnaður er einfaldlega heilbrigð skynsemi. Þegar olía verður smám saman dýrari munu aðrar leiðir verða samkeppnisfærari. Gífurlegt magn olíu er enn í jörðu auk kola, sem hæglega má breyta í prýðilega olíu. Kjarnorku ætti líka að nýta miklu meira en gert er. En markaðurinn mun ráða fram úr þessu. Menn eiga hins vegar alveg að hætta að hafa áhyggjur af koldíoxíði. Það er ekki mengun.
Ég hef áður likt vinstrimennskunni við sjálfs- ónæmissjúkdóm á þjóðfélögum Vesturlanda, svipað og gigt eða eyðni og geri það enn. Þetta fólk tekur alltaf og ósjálfrátt upp hvern þann málstað sem er Vesturlöndum í óhag og styður leynt og ljóst ytri óvini þeirra, hverju nafni sem þeir nefnast, þó ávallt með mannúð og manngæsku, frið, lýðræði og mannréttindi á vörum. Vinstra fólk er líka á stöðugum höttum eftir góðum málstað til að styðja, en af því að þetta eru jú vinstri menn þarf ávallt að segja þeim hvaða málstaður sé góður. Þeir hafa að sjálfsögðu tekið gróðurhúsa- steypuna upp á sína arma. Hér gefst þeim gullið tækifæri til að berja sér á brjóst, fordæma og vandlætast yfir vonsku Vesturlandabúa. Í þessu, eins og svo mörgu öðru, svo sem í pólitískri rétthugsun hafa þeir raunar fengið all marga kjána í fylgd með sér sem ímynda sér að þeir séu eitthvað annað en vinstri menn, en fólkið, sem gekk, ýmist leynt eða alveg ljóst erinda alræðis og gúlags í kalda stríðinu stendur hvarvetna fremst í flokki í þessu máli.
Heimsendafræði (eskatólógía á lærðra manna máli) var eitt höfuðviðfangsefni miðaldaguðfræðinga. Töldu hinir lærðustu menn miðalda einsýnt, að syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska mundi fljótlega kalla yfir þá eld og brennistein, pestir og kýli uns mannkynið tortímdist með öllu fyrir sakir vonsku sinnar, synda og almennrar fúlmennsku. Eskatólógum tókst þó aldrei að dagsetja heimsendi almennilega, hann dróst von út viti og er ekki kominn enn. Minnir þetta afar mikið á málflutning þeirra, sem grænastir eru og vitlausastir í umræðunni nú til dags, en vinstri menn samtímans eiga fjölmargt sameiginlegt með hálærðum vandlæturum miðalda. Auk þess er það varla tilviljun að heimsendaumræðan hófst í alvöru skömmu fyrir síðustu alda- og árþúsundamót.
Fárið, sem núna steðjar að var að sögn þessa fólks upphaflega í tvennu lagi, auk tvö þúsund vandans. Í fyrsta lagi hefði syndugt líferni mannanna, græðgi þeirra og illska valdið alveg voðalegri mengun, sem hafi gert gat á ósónlagið, þó ekki á norðurhveli þar sem flestallt fólkið býr, heldur í óbyggðum hinum megin á hnettinum. Þeir, sem ekki brynnu lifandi slyppu þó ekki, heldur drukknuðu. Það væri nefnilega að hlýna í veðrinu af völdum títtnefnds syndugs lífernis mannfólksins. Mundi því ísinn bráðna, en hann er nánast allur í fyrrnefndum óbyggðum hinum megin á hnettinum. Hafið muni síðan flæða yfir löndin og lýðurinn, sem ekki brann drukkna í skrælnuðum eyðimörkunum. Ég mun ekki hér fjalla um ósóngatið. Um það skrifaði ég í Moggann 1999 grein, Úðabrúsar Eldlendinga sem nú er að finna á vefsíðu minni (vey.blog.is). Ég læt nægja hér að benda á að ósóngatið hvarf tveim árum eftir að ég skrifaði greinina, en kom svo aftur og nú er alveg orðið ljóst að þetta er, eins og ég benti þá á, náttúrufyrirbæri, sem trúlega hefur verið til staðar frá upphafi kvartertíma. Umræðan um gatið hefur líka alveg þagnað. Allir virðast sömuleiðis hafa gleymt tvöþúsund vandanum nema tölvuframleiðendur, tölvufræðingar og tölvusölumenn. Þeir eru enn að telja peninga. Eins mun fara um koldíoxíð- og gróðurhúsa- umræðuna þegar aftur fer að kólna, en raunar virðist kólnun þegar hafin. Spámennirnir munu aftur skríða inn í hýði sín.
Að lokum:
Nú veit ég vel, að margir munu telja að ég taki hér stórt upp í mig, þegar ég bendi á alkunnar náttúrufræðilegar og sögulegar staðreyndir gegn hálærðum útreikningum og ofurflóknum tölvulíkönum hinna ábúðarmestu og lærðustu vísindamanna. Það er út af fyrir sig rétt að ég er ekki vísindamaður þó ég hafi fyrir meira en mannsaldri tekið stúdentspróf frá latínuskóla þar sem allir gengu með bindi og kennarar voru þéraðir. Það kann ekki að þykja merkilegur grundvöllur til að taka þátt í þessari umræðu. Raunar hafa fjöldamargir samtímamenn mínir gengið í gegnum sömu skóla og hafa lært það sama og ég. Margir hafa trúlega tekið hærri próf en ég, sem aldrei var neitt sérstakt námsljós, þótt ég hafi alltaf verið nokkuð góður í náttúrufræði, landafræði og sögu. Þeir hljóta því að vita eins og ég, að tölvulíkön eru óþörf og út í hött því hér er aðeins um endurhlýnun ekki hlýnun að ræða og þeir vita líka, að jörðin var öll miklu grónari þegar loftslag var hlýrra. Þeir þegja þó um þessa vitneskju sína sem mér finnst skrýtið. Þvert á móti tala þeir sumir hverjir, ekki síst forseti vor, með áhyggjusvip og einhvers konar djúpum, harmrænum undirtóni meinlegra örlaga um loftslagsvandann og ógnina sem yfir jarðarbúum vofi ef hlýnar eitthvað smávegis aftur (sem ekkert bendir þó til að verði til lengri tíma).
Ég dreg ekki dul á að ég tel að Íslendingar ættu þegar í stað að segja sig frá Kyoto- ruglinu. Fulltrúar Íslendinga á alþjóðavettvangi ættu líka að nýta sér menntun sína, því útlendingar vita greinilega fæstir það sem íslenskir embættismenn hljóta að hafa lært eins og ég. Íslenskir fulltrúar ættu að krefjast þess að hætt verði að tala um hlýnun, heldur ávallt endurhlýnun þegar fjallað er um þessi mál, svo og að orðinu aftur verði skotið inn hvarvetna sem við á.
Þegar þeir eigast við skilmingameistarinn með korða sinn, og þursinn með kylfu sína, er það ávallt sá með kylfuna, sem sigrar. Meistarinn með alla sína þekkingu á hinum ýmsustu fettum og brettum, stöðum og sporum skilmingamanna á ekki séns gegn kylfumanni, sem ekki tekur hið minnsta mark á reglunum og rotar hann. Sumar kenningar eru þess eðlis, að þær verðskulda enga umræðu. Þær eru tóm endaleysa í sjálfum grundvelli sínum. Svo var t.d. um gyðinga- steypu vísindamanna nasista og svo er einnig um marxismann. Það er út í hött, ef ekki beinlínis mannskemmandi að rökræða við þungbúna, hálærða, sannfærða marxista, nýaldarsinna, feminista, stjörnuspámenn eða aðra sem aðhyllast kenningar sem í sjálfum grundvelli sínum eru tóm vitleysa. Á slíkar kenningar, eins og á gróðurhúsasteypuna á að beita kylfunni. Blása á ruglið.
Gróðurhúsamenn, Sameinuðu þjóðirnar, þeir vísindamenn sem lögðu nafn sitt við IPCC og ekki síst stjórnmálamenn, safnast saman öðru hvoru til að bjarga plánetunni. Raunverulegur tilgangur þeirra er að þenja út eigin völd, leggja á nýja skatta og allra helst leggja drög að einhvers konar alheimsstjórn þar sem þeir sjálfir hafi völdin. Um þessar samkundur er best að hafa orð Ólafs pá í Laxdælu: Það vil eg að þeir ráði sem hyggnari eru. Því verr þykir mér sem oss muni duga heimskra manna ráð er þeir koma fleiri saman.
H.C. Andersen misskildi almenning gjörsamlega þegar hann segir að fólkið hafi farið lúpulegt heim eftir að barnið hrópaði. Þetta er rangt. Fólkið hefði ráðist að barninu, skammað það og svívirt. Síðan hefði drengurinn hlaupið grátandi heim meðan fólkið hélt áfram að hylla keisarann berrassaða.
Þannig var a.m.k. um okkur sem reyndum að benda fólki á í kalda stríðinu, hvers kyns föt það voru sem vefararnir Marx og Lenín höfðu saumað á keisarana í Kreml. Það kostaði einungis fasistastimpil. Ástandið nú er ekki ósvipað. Það stríðir gegn pólitískri rétthugsun að malda í móinn gegn gróðurhúsablaðri umhverfisverndarsinna og er raunar álíka viðsjárvert og að hallmæla konum, hommum, svertingjum, dvergum, feitu fólki eða öðrum, sem eiga undir högg að sækja í lífsbaráttunni. En í þessu máli eins og þá mun tíminn leiða í ljós hver hefur á réttu að standa.
Næsta litla ísöld verður örugglega kaldari en sú sem lauk um 1900. Núverandi hlýskeið er þegar orðið sæmilega langt og fyrr eða síðar skellur sjálf meginísöldin aftur yfir af fullum þunga og nýtt jökulskeið hefst. Hvenær það verður veit enginn. Hitt er víst, að jörðin stefnir óhjákvæmilega inn í nýtt jökulskeið eftir einhverjar aldir eða í mesta lagi fáeinar árþúsundir. Því miður eru engin merki um að ísöldinni miklu eða kvartertímanum, því afar kalda, en þó sveiflukennda tímaskeiði jarðsögunnar sem við lifum á sé að ljúka. Allt að þriggja kílómetra þykkur jökull mun fyrr eða síðar aftur leggjast þar yfir, sem ýmsar helstu borgir Vestur-Evrópu og Norður- Ameríku standa nú.
Þótt ótrúlegt kunni að virðast er helsta takmark gróðurhúsamanna að flýta fyrir hægri kólnun og þornun jarðarinnar. Þeir vilja m.ö.o. flýta ísöldinni. Það er draumur þeirra og æðsta takmark. Ótrúlegt, en þó satt.
Ísland úr Kyoto!
Flokkur: Stjórnmál og samfélag | Breytt 7.11.2017 kl. 12:05 | Facebook
Athugasemdir
"Þrátt fyrir þær óumdeildu, óhrekjanlegu náttúrufræðilegu og sögulegu staðreyndir ... " sem þú minnist úr barnaskóla!
Þú fyrirgefur Vilhjálmur, ég nennti nú ekki að lesa alla rulluna. En að halda að það sem þú lærðir í barnaskóla sé einhver endanlegur sannleikur er ekki líklegt til að auka á trúverðugleika skrifanna.
Ein versta villan hjá þér er: "Þá [fyrir rúmlega 6000 árum] var hiti mun hærri en „svörtustu” spár tölvulíkanasmiða „umhverfisverndarsinna” gera ráð fyrir, 4-5 stigum hærri en nú."
Þetta er auðvitað bara getgáta hjá þér, beint út í loftið. Og fáránlega ofætluð. Þú getur kíkt á Wikipedia um holocene hámarkið, þar er línurit sem sýnir hitabreytingar frá því síðasta ísaldarskeiði lauk. Munurinn á hæsta punkti og lægsta punkti síðustu 10.000 árin er innan við ein gráða - það var c.a. 0,7 gráðum heitara á hápunkti holocene en þegar var kaldast á litlu ísöldinni! Taktu eftir að línuritið á síðunni endar í 1970 (sem er yfirleitt alltaf "nútími" í jarðsögulegum hitakúrfum). Svört ör sýnir hitastigið 2004, c.a. fjórðungi úr gráðu hærra en var þegar heitast var á holocene hápunktinum.
http://en.wikipedia.org/wiki/Holocene_climatic_optimum
Í sjálfu sér er rétt það sem þú segir, að jörðin fari kólnandi frá holocene hápunkti. Miðað við Milankovich sveiflurnar þá eigum við einmitt að vera að stefna hægfara að næstu ísöld. En samkvæmt "svörtustu" spám loftslagsvísindamanna stefnum við í staðinn inn í hitaskeið sem á sér fáar samsvaranir í jarðsögunni, þarf að fara tugi milljóna ára aftur í tímann til að finna eitthvað samsvarandi.
Varðandi það sem þú skrifar um koltvísýring, þar er mikið af rangfærslum. T.d. er vel hægt að áætla og mæla magn CO2 sem kemur frá eldfjöllum, það sveiflast á bilinu 65-319 milljón tonna á ári. Við manfólkið losum um 29 milljarði tonna á ári.
Vilhjálmur, það hafa starfað tugþúsundir vísindamanna við það, frá því þú gekkst í barnaskóla, að rannsaka þessi vísindi. Mikið af því sem börn læra í skólum í náttúrufræðum er úrelt þegar það er kennt, bækurnar eru oft illa skrifaðar og af lítilli þekkingu. Ég hef nokkra reynslu af þessu, hef kennt náttúrufræði í barnaskólum og oft hneyklast á vitleysunni í bókunum!
Þegar ég byrjaði í MR á sínum tíma var kennd jarðfræði eftir bók Þorleifs Einarssonar, þess mikla jarðvísindamanns. Þeirri bók var fleygt stuttu síðar enda voru kenningar hans um jafnstöðu landlyftingu dæmdar með öllu afsannaðar - landrekskenningin var það sem gilti.
Aðal punkturinn hjá þér, Vilhjálmur, virðist vera að það hafi verið miklu hlýrra fyrr á holocene (sem er rangt, við erum núna búin að toppa það) og að þá hafi einnig verið mun meiri úrkoma en síðar varð (sem er rétt, úrkoma eykst með hækkandi hitastigi). Ég hef ekki séð einn einasta loftslagsvísindamanna efast um að úrkoma muni einnig aukast með núverandi hlýnun. En það er ekki nóg að úrkoma aukist, hún dreifist ekkert jafnara fyrir vikið.
Eyðimerkur jarðar eru þar sem þær eru vegna stórra hringrása í háloftunum, sem soga upp heitt og rakt loft úr hitabeltinu, flytur það norður eða suður yfir í tempruðu beltin þar sem rakinn sígur aftur niður, nokkuð nær pólunum en miðbaug. Milli uppstreyimsbeltisins í hitabeltinu og niðurstreymisbeltisins í tempruðu beltunum myndast eyðimerkur. Kíktu á heimskort til að sannfæra þig!
Hlýnun eykur rakamagn en færir einnig þessi belti - úrkomubeltin færast nær pólunum og eyðimerkurbeltin færast norður. Þessa er þegar farið að gæta, með stórminnkandi úrkomu syðst í Evrópu á meðan suðurmörk Sahara virðast vera að færast norður.
En hvort sem Sahara og aðrar eyðimerkur enda með því að færa sig eða jafnvel hverfa með tímanum þá skiptir það ósköp litlu máli. Það sem skiptir máli er landbúnaður og matvælaframleiðsla.
Eins og ég hef bent þér á þá hefur hitastig á holocene sveiflast um c.a. 0,75 gráður síðustu 10.000 árin, sem er mjög lítið miðað við sveiflur fyrri hlýskeiða. Núverandi hlýskeið hefur verið óvenju stöðugt. Landbúnaður er verulega mikið háður stöðugu loftslagi. Frá því um 1900 hefur hitastig hækkað sem nemur tæpri gráðu (trúlega milli 0,8 og 0,9 gráður) og stefnir hratt uppávið. Matvælaverð er þegar farið að hækka vegna óstöðugleika, t.d. langvarandi þurrka í BNA (í samræmi við færslu eyðimerkurbelta).
Sjö milljarðir manna byggja þessa jörð og þeir geta ekki beðið eftir því að Sahara hugsanlega blómstri í framtíðinni. Hlýnun núna getur leitt af sér miklar truflanir í landbúnaðarframleiðslu, hækkun matvælaverðs, matvælaskort og, í kjölfarið, óeirðir, styrjaldir og stórkostlega mannflutninga.
Brynjólfur Þorvarðsson, 7.11.2013 kl. 06:32
Það ert þú, ekki ég sem ferð með staðlausa stafi hér, en þessi athugasemd þín ber sama yfirbragð og aðrar sem þú hefur sent mér og má varla á milli sjá hvort hefur yfirhöndina, fáfræðin eða yfirlætið. Á atlantíska hluta bórelaska tímans, (sem einnig er kallað hólósen- hámarkið) var Ísland jöklalaust og ekki aðeins Sahara, heldur líka flestar aðrar eyðimerkur algrónar. Trjástofnar í mýrum hátt uppi í fjöllum í Skandínavíu og víðar sanna ótvírætt að trjálína var allt að 900 metrum hærri en nú. Gróður- og mannvistarleifar frá Sahara, Sádí- Arabíu, Mið- Asíu og víðar ljúga ekki og sömuleiðis fornar ritaðar heimildir Forn- Egypta, Grikkja og Rómverja, en enn á rómverskum tíma var norðurhluti Sahara gróinn og þaðan komu villidýrin í hringleikahúsin og fílar Hannibals auk þess að svæðið var korforðabúr Rómaveldis. Í fáfræði þinni, ef ekki beinlínis heimsku heldur þú því fram að þrátt fyrir þetta hafi hitastig verið það sama, eða 0,75 gráðum hærri en nú! Þar sem nú eru eyðimerkur Íraks voru kornakrar Mesópótamíu. Það er óhugsandi með öllu að meðalhiti hafi verið minna en nálægt fjórum gráðum hærri, eins og borkjarnar á Grænlandi benda til. En svona tala þeir sem hafa látið gróðurhúsatrúboðana ljúga sig fulla. Staðfesting á vanþekkingu þinni í almennri náttúrufræði fæst þegar þú verð að tala um „stórar hringrásir í háloftunum“ og öll steypan sem þar á eftir kemur. En þú virðist vera einn þeirra sem hefur óstjórnlega þörf fyrir að tjá þig af yfirlætium hluti sem þú hefur enga grundvallarþekkingu á, en snapar í staðinn upp blaður fáfróðra blaðamanna og trúboða IPCC.
Vilhjálmur Eyþórsson, 7.11.2013 kl. 10:09
http://freebeacon.com/wp-content/uploads/2013/09/20130911_OurCoolingClimateCapitolHill16thSeptember2013.pdf
Athyglisverður hlekkur hér að ofan
Gunnar Th. Gunnarsson, 7.11.2013 kl. 12:39
Ég þakka hlekkinn, Gunnar. Hér má sjá, að hafís á báðum heimskautum er nú sá sjöundi mesti síðan mælingar hófust (því miður, því vonandi er að hlýna) http://stevengoddard.wordpress.com/2013/11/06/global-sea-ice-area-seventh-highest-on-record-for-the-date-closing-in-on-the-all-time-record/
Vilhjálmur Eyþórsson, 7.11.2013 kl. 13:12
Kærar þakkir fyrir fróðleikinn, en sjálfum veitti mér ekki af að fá meira samhengi í þetta allt saman. Ef ég má vildi ég skrifa litla athugasemd, þótt skilningur minn á efninu sé að vísu bágur.
Svo virðist (að mér skilst) að séu bornir saman ferlar hitastigs og magns koldíoxíðs í andrúmslofti um einhverra ára bil (t.d. áranna 1980-1998), sé eins konar samsvörun milli ferlanna tveggja, - með þeim hætti að menn tala um fylgni, og að skýringin muni sú að vaxandi magn koldíoxíðs hljóti að valda hinum samstíga hækkandi hita. - En er það?
Mér virðist að þegar um er að ræða fylgni tveggja hluta, hætti manni til að hrapa að ályktunum um það, hvað um veldur. - Dæmi: Eitt sinn kom á markað erlendis hlutur sem nefndist „töfrakúlan.“ Töfrakúluna skyldi setja í þvottavélina með óhreinu taui, í stað þvottaefnis. Fylgdi sögunni að kúlan þvægi að vísu ekki alveg jafn vel og þvottaduft, en mætti nota ef tauið væri ekki því óhreinna, og spara stórfé. Nú fóru menn að kanna málið og stóð allt heima sem sagt var. Töfrakúlan bara virkaði fínt. - En nú fóru menn að hrukka ennið; „Nei, bíðum nú við - hvernig fer töfrakúlan eiginlega að því að þvo þvottinn?“ Loks brugðu menn á það ráð að láta vélina þvo þannig að hvorki væri þvottaduft né töfrakúla innanborðs. Og viti menn: árangurinn varð sá sami og með töfrakúlunni. - Ja, töfrakúlan var aldrei að gera neitt, þar var bara vatnið sem þvoði.
Víkur nú sögunni að koldíoxíðinu. Í ritgerðinni segir: „Hlutfall koldíoxíðs er sagt hafa verið um 0,029% ... en er nú ... um 0,040% gufuhvolfsins...“ Ja, það er ekki amalegt - 0,01% meira koldíoxíð - og bara komið tvöfalt gler í gróðurhúsið. Nú, hvernig fer 0,01% eiginlega að því að hita upp allan hnöttinn?
Eitt sinn sá ég viðtal við eðlisfræðing nokkurn sem hafði sérhæft sig í rannsóknum á sólinni. Hann sagðist telja að eins konar sveiflur væru á virkni sólar, og sér virtist mikil fylgni milli þeirra og hitastigs á jörðu. - Sem sagt, þótt hitastig breytist gætu ástæður þess verið aðrar en hið leyndardómsfulla koldíoxíð. - Já, en - hvernig nú með fylgni koldíoxíðs og hitastigs?
Til að reyna að svara því, mætti byrja á að spyrja: Af hverju er koldíoxíð í kolum og olíu? - Nú, mér skilst að kol og olía séu fornar plöntuleifar. En plönturnar held ég að taki til sín koldíoxíð úr andrúmslofti, og noti við ljóstillífun og vöxt sinn, og safnist fyrir dálítið af því í hverju grasstrái og laufblaði á jörðu hér. Þar sem mýrlent er (eða var fyrrum) má oft finna mólög í jörðu, en á löngum tíma breytist mórinn í kol og loks jarðolíu. Af því visinn gróður nær ekki að leysast upp í mýrinni, áður visinn gróður næsta hausts bætist ofan á, hleðst upp mólag sem inniheldur koldíoxíð frá því plantan spratt. En þar sem ekki er mýrlent, má vænta að visinn gróður leysist upp að fullu, um síðir, svo það koldíoxíð sem hann innihélt fari út í andrúmsloftið á ný - uns næsta planta gleypir það. - Svo í náttúrunni held ég sé viðamikil hringrás koldíoxíðs.
Nú, sem einfalt dæmi skulum við segja að ég fari út í búð og kaupi tvö höfuð af jöklakáli. Þegar heim er komið set ég annað í kæliskápinn, en hitt á stofuborðið og læt standa. Hvort skyldi nú visna fyrr? - Á hverju hausti fellur lauf af trjám og gróður fölnar. Hann verður þó ekki samstundis að dufti. Það getur tekið einhver misseri (kannski með hléum þegar kalt er á vetrum). Í ritgerðinni segir: „Raunar eru yfirlýsingar um koldíoxíð fyrr á öldum vafasamar, m.a. vegna þess að magn þess mælist mismunandi eftir landsvæðum og árstíðum.“ - Hví mælist það mismunandi eftir árstíðum? Einhvern veginn hefur mér virst ákveðið samhengi milli sólarljóss og hitamunar sumars og vetrar (og raunar dags og nætur). Það skyldi þó aldrei vera að hann hefði ennig áhrif á hringrás koldíoxíðs? Segjum að hitastig fari hækkandi á vissu ára bili, ætli það gæti ekki haft áhrif á magn koldíoxíðs í andrúmslofti í takt við hækkandi hita? (Ja, ég spyr).
Enn segir í ritgerðinni: „...streymir koldíoxíð upp frá jarðhitasvæðum jarðar allan ársins hring, ekki aðeins ofansjávar, heldur jafnvel enn frekar á Atlantshafshryggnum og öðrum slíkum eldvirkum neðansjávarhryggjum...“ - Og má nú spyrja: skyldi hlutfall koldíoxíðs vera hærra í sjónum en í andrúmsloftinu? Ef svo er, og ef hækkandi hitastig felur í sér vaxandi uppgufun vatns úr höfum - gæti það ekki einnig falið í sér að höfin gefi frá sér meira koldíoxíð í takt við hækkandi hita?
Þegar rætt er um koldíoxíð af manna völdum mætti hafa í huga að hvert eitt grasstrá og laufblað í heimi hér tekur til sín koldíoxíð sem það vex, og gefur frá sér sem það verður að dufti (að ég hygg). Hver ársveltan er í þeirri hringrás, hef ég ekki grænan grun. Og þótt kannski sé hægt að giska á hvert framlag manna kunni að vera í tonnum, er annað mál hvert það er sem hlutfall af heildinni. Ja, því heildin kynni að vera býsna stór í sniðum.
Eitt sinn sá ég raunar umfjöllun, þar sem bornir voru saman ferlar hitastigs og koldíoxíðs á miðöldum, sem byggðust á borkjörnum úr Grænlandsjökli. Ef ég skildi rétt virtist fylgnin með svipuðum hætti og hún var á 20. öld. - Jæja, kannski ég hafi misskilið þetta eitthvað, en menn virtust telja þessa ferla frá miðöldum styðja þá kenningu að hitabreytingar á 20. öld væru af manna völdum. - Ja, það sem ég á við er að ef fylgni hitastigs og koldíoxíðs var svipuð á miðöldum - þegar mannkyn var miklu fámennara og notaði hvorki jarðkol né olíu - og hún var á 20. öld, virðist mér það einmitt ekki styðja kenninguna.
Nú er ég enginn prófessor í náttúrufræði, og kannski er þetta allt saman bara ofvaxið mínum skilningi. En það sem ég hafði í huga, var bara að þótt fylgni sé milli koldíoxíðs og hitastigs, virðist mér engan veginn sjálfljóst að hún hljóti öðru fremur að stafa af áhrifum koldíoxíðs á hita (og eflaust miklu flóknari en ég hef nokkurt hugboð um).
Jæja, mig langaði bara að orða þessar hugleiðingar, takk fyrir mig.
Brynjar (IP-tala skráð) 14.11.2013 kl. 23:53
Ég þakka þér kærlega fyrir þína ágætu og einkar skynsamlegu athugasemd. Eins og raunar kemur fram í greininni er koldíoxíð sjálft byggingarefni alls sem lifir á jörðinni. Jurtir og sumar bakteríur vinna kolefni þess úr loftinu og breyta í lífmassa sem dýrin og síðan maðurinn taka til sín, en kolefni, upphaflega unnið úr koldíoxíði er kjarninn og undirstaðan í öllum lifandi vefjum, þ.á m. í mönnum. Hlutverk þess sem gróðurhúsalofttegundar er gífurlega ofmetið ekki síst í ljósi þess að það veldur aðeins eitthvað á milli 3-5% af öllum gróðurhúsaáhrifum. Vantsgufa veldur langmestu, 90% eða meira og metan o.fl. afganginum. Um þetta er yfirleitt ekki talað þótt það sé óumdeilt. Ef hlýnar hlýtur auk þess vatnsgufa að aukast sem aftur veldur gróðurhúsaáhrifum. Annars er öll þessi steypa þvílík endaleysa að það hálfa væri nóg. Eins og þú bendir réttilega á, er það sólin, sem mestu ræður um loftslag jarðar. Menn ættu að hafa í huga að hún hitar jörðina úr alkuli um meira en 270 gráður á hverjum einasta degi án þess nokkur taki eftir því. Sérhver minnsta breyting á geislun frá henni hlýtur að hafa gífurlegar afleiðingar. Menn vita að geislun sólar gengur í sveiflum á um 11 ára fresti sem lýsir sér í fjölda sólbletta, en minna er vitað um langtímasveiflur, enda hefur aðeins verið fylgst náið með henni í fáeina áratugi. Það er alls ekki útlokað að sveiflur sem ná yfir árþúsundir, jafnvel ármilljónir séu til staðar.
Koldíoxíð er undraefni, án þess væri ekkert líf á jörðinni og raunar blása „umhverfisverndarsinnar“ sjálfir koldíoxíði út í andrúmsloftið í hvert sinn sem þeir hefja upp raust sína og bölva þessarri lofttegund, sem einnig hefur lagt til kolefnið, aðalfrumefnið í líkamsvefjum þerra sjálfra.
En það mundi æra óstöðugan að ræða nánar alla þá steypu og endaleysu sem er í gangi um öll þessi mál.
Vilhjálmur Eyþórsson, 15.11.2013 kl. 05:52
Bæta við athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.